PvdA stelt vervolgvragen aan minister Schippers in Selten-zaak

De Partij van de Arbeid (PvdA) heeft op 15 december 2014 vervolgvragen gesteld aan minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de trage informatieverstrekking van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) in de fraudezaak rondom vleesverwerker Willy Selten. Eerder, op 20 november, werden hier door de PvdA al Kamervragen over gesteld. De PvdA heeft laten weten niet tevreden te zijn met de antwoorden die ze daarop heeft gekregen en stelt daarom vervolgvragen. De vragen zijn op 3 februari 2015 door minister Schippers beantwoord. De vragen en antwoorden zijn hieronder te lezen.

Achtergrond

Op 19 november 2014 maakte foodwatch in samenwerking met RTL Z (vanaf 4:40 minuten) bekend in welke producten het mogelijk onveilige (paarden)vlees van fraudeur Willy Selten zat. foodwatch ontving na 1,5 jaar juridisch touwtrekken een deels geanonimiseerde lijst met producten van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Nog steeds zijn niet alle merk- en productnamen openbaar gemaakt, omdat de NVWA bang is dat de betrokken bedrijven onterechte reputatieschade oplopen. foodwatch vindt dat consumenten het recht hebben op de informatie en is inmiddels een beroepsprocedure bij de rechtbank Amsterdam gestart. Lees meer>>

Eerdere Kamervragen

In de antwoorden op de Kamervragen van de PvdA van 20 november, draait minister Schippers volgens foodwatch om de vragen heen. Er bestaat namelijk geen wet die stelt dat de NVWA de informatie niet openbaar mag maken. De NVWA heeft het WOB-verzoek geweigerd op een relatieve weigeringsgrond, geen absolute. Het is dus simpelweg een keuze geweest om de belangen van de betrokken bedrijven zwaarder te wegen dan die van de consument om te weten welk vlees mogelijk onveilig was. Zo simpel is het.

Schippers benadrukt daarnaast de zelfstandige afweging van de NVWA en wijst op de onevenredige benadeling van producenten als gevolg van openbaarheid. Maar: de NVWA maakt de afweging voor Schippers, zij is uiteindelijk verantwoordelijk. Haar handtekening staat nota bene onder het antwoord op ons bezwaar.

Daarnaast is het merkwaardig dat in de reactie wordt gesteld dat de informatie niet openbaar gemaakt wordt, omdat de consument die informatie verkeerd zou kunnen interpreteren. De overheid heeft dus weinig vertrouwen in de consument: die zou de informatie verkeerd kunnen interpreteren, met als gevolg reputatieschade voor de betrokken bedrijven. Dat is diezelfde consument die (door onder andere Schippers) geacht wordt de gehele ingrediëntendeclaratie op verpakkingen te begrijpen.

Vervolgvragen

Vragen van het lid Dikkers (PvdA) aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over het bericht van Foodwatch over de lijst van producten die mogelijk paardenvlees bevatten (ingezonden 15 december 2014).

Vraag 1:
Hoe is de aansturing van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) door ministeries formeel geregeld?

Antwoord vraag 1:
De NVWA is een agentschap, dat als zelfstandig dienstonderdeel onder het Ministerie van Economische Zaken (EZ) valt. Het Ministerie van EZ is het moederdepartement. Het Ministerie van EZ en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zijn beide afzonderlijk opdrachtgever van de NVWA voor de eigen beleidsterreinen. De wijze waarop deze opdrachtverlening plaatsvindt, inclusief afspraken over de onderlinge samenwerking en planning en verantwoording, is vastgelegd in raamovereenkomsten tussen de eigenaar en de NVWA, en de opdrachtgevers en de NVWA.

Vraag 2:
Wie is verantwoordelijk voor het al dan niet openbaar maken van gegevens?

Antwoord vraag 2:
Het bestuursorgaan dat de informatie onder zich heeft, is verantwoordelijk voor de openbaarmaking ervan op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

Het feit dat de NVWA onderdeel is van het Ministerie van EZ, brengt mee dat de Staatssecretaris van EZ verantwoordelijk is voor het al dan niet openbaar maken van inspectiegegevens van de NVWA in het kader van de Wob. In geval de informatieverstrekking betrekking heeft op het beleidsterrein van VWS, gebeurt de openbaarmaking in afstemming met het Ministerie van VWS.

Vraag 3:
Op basis van welke argumenten is op 14 augustus 2014 in een bezwaarprocedure besloten dat openbaarmaking van de namen van de bedrijven die producten hebben afgenomen, met daarin vlees van het bedrijf Selten een onevenredige benadeling zou zijn voor deze bedrijven?

Vraag 4:
Is er bij het besluit om de namen van de bedrijven niet bekend te maken rekening gehouden met de gevolgen die dit voor burgers kan hebben, die hierdoor geen volledig geïnformeerde keuzes omtrent voeding hebben kunnen maken? Zo ja, hoe is hier rekening mee gehouden?

Antwoord vraag 3 & 4:
In het genomen besluit van 14 augustus 2014 op het bezwaarschrift van Foodwatch is geoordeeld dat openbaarmaking van de gegevens van bedrijven die betrokken waren bij de recall van het vlees van het bedrijf Selten een onevenredige benadeling van deze bedrijven zou betekenen. Het feit dat een bedrijf betrokken was bij een recall betekende immers niet dat het bedrijf en de betrokken personen onrechtmatig gehandeld hebben. Publicatie van deze gegevens zou ertoe kunnen leiden dat deze bedrijven en personen reputatieschade zouden kunnen ondervinden. Daarom is ervoor gekozen om op basis van artikel 7 van de Wob, eerste lid, aanhef, en onder c, de gegevens te verstrekken in de vorm van een uittreksel of samenvatting, dat wil zeggen zonder de merk- en producentennamen. Bij dit besluit zijn eventuele gevolgen voor de informatiebehoefte van burgers meegewogen. Tegen dit besluit loopt momenteel een beroepszaak.

Vraag 5:
In hoeverre kan de NVWA zelf keuzes maken over het wel of niet openbaar maken van de gegevens waar Foodwatch om vroeg?

Antwoord vraag 5:
Inzake het openbaar maken van informatie op basis van Wob-verzoeken is de NVWA, net als ieder onderdeel van de rijksdienst, gebonden aan de wettelijke voorschriften inzake de Wob en aan het rijksbeleid in deze.

Met inachtneming van de bepalingen uit de Hygiëneverordeningen, Warenwet, Wob en privacyregelgeving, vindt een belangenafweging plaats over de openbaarmaking van de specifieke inspectiegegevens met daarbij vermeld de naam van de ondernemer. Zie verder het antwoord op vraag 2.

Vraag 6:
Op basis van welke wetsartikelen kan er bezwaar worden gemaakt tegen een WOB-verzoek aan de NVWA over het openbaar maken van de namen van de bedrijven die vlees hebben afgenomen van Selten, alsmede soortgelijke gevallen in de toekomst?

Antwoord vraag 6:
Een belanghebbende kan op grond van de Algemene wet bestuursrecht een bezwaarschrift indienen tegen een besluit op basis van de Wob.

Wanneer in een besluit op basis van de Wob, informatie wordt geweigerd met als weigeringsgrond bepalingen in de artikelen 10 en 11 van de Wob, kan door degene die bezwaar maakt de (onjuiste) toepassing van deze artikelen worden aangevoerd.