Aankondiging rechtszaak NVWA over gebrek transparantie rondom paardenvleesschandaal Selten

Consumentenorganisatie foodwatch stapt naar de rechter om openheid te eisen over de bij de fraudezaak rond vleesverwerker Willy Selten betrokken eindproducten. De organisatie vroeg de NVWA destijds via de Wet Openbaarheid Bestuur om de informatie over de eindproducten waar het mogelijk onveilige vlees in zat, openbaar te maken. De NVWA weigerde met het argument dat dit betrekkingen van Nederland met andere staten en de reputatie van bedrijven zou kunnen schaden. Na het indienen van bezwaar en een hoorzitting heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RON; de instantie die het bezwaar heeft behandeld) het WOB-verzoek alsnog gedeeltelijk ingewilligd. Hoewel de RON deze lijst volledig wilde anonimiseren om reputatieschade van de bedrijven te voorkomen, zijn toch enkele merknamen blijven staan. Deze lijst is in november 2014 door foodwatch gepubliceerd. foodwatch blijft echter pleiten voor volledige transparantie over alle betrokken eindproducten en stapt daarom, net als bij de het schandaal rondom Van Hattem, naar de rechter. De zaak dient a.s. dinsdag 14 april om 9:00 in de rechtbank van Amsterdam.

Achtergrond
In april 2013 werd een gigantische partij van 50 miljoen kilo rundvlees van de markt teruggeroepen, omdat de NVWA het vlees niet geschikt achtte voor menselijke consumptie. Het vlees van vleesverwerker Willy Selten was mogelijk vermengd met paardenvlees. Ook de voedselveiligheid bleek in het geding, omdat de herkomst van het gemengde paardenvlees onbekend was en de NVWA het - voor mensen gevaarlijke - diergeneesmiddel fenylbutazon aantrof in paardenvlees van Selten. Bovendien kwam in de media naar voren dat er door Selten ook bedorven vlees op de markt was gebracht. Werknemers van het bedrijf lieten weten dat rot (groen uitgeslagen en stinkend) vlees werd gemengd met nieuw vlees, en vervolgens verkocht.

De miljoenen kilo’s vlees werden teruggeroepen tot en met de supermarkten en restaurants, maar consumenten die het vlees mogelijk al hadden gekocht werden niet ingelicht of gevraagd hun aankoop terug te brengen. Onacceptabel, vindt foodwatch. Sinds april 2013 probeert foodwatch via de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) deze - voor consumenten relevante - informatie van de NVWA boven tafel te krijgen. Helaas werd het verzoek afgewezen. ReputatieschadeNa het indienen van bezwaar en een hoorzitting heeft de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RON; de instantie die het bezwaar heeft behandeld) het WOB-verzoek alsnog gedeeltelijk ingewilligd. De NVWA zei eerder nog dat openbaarmaking van de gegevens van de betrokken afnemers en de eindproducten waarin het onveilige vlees van vleesverwerker Willy Selten is verwerkt, de betrekkingen van Nederland met andere staten en de reputatie van bedrijven zou kunnen schaden. Maar de RON kwam daar gedeeltelijk op terug. Zodoende heeft foodwatch in 2014 een document ontvangen waarin de betrokken producten zijn weergegeven. Hoewel de RON deze lijst volledig wilde anonimiseren om reputatieschade van de bedrijven te voorkomen, zijn toch enkele merknamen blijven staan. foodwatch maakte in november de lijst, met daarin de terug te herleiden producten en merknamen, openbaar.

foodwatch vindt dat consumenten het recht hebben om te weten welke producten mogelijk onveilig waren. Dat het schandaal inmiddels twee jaar geleden aan het licht kwam maakt daarin geen verschil. foodwatch begrijpt niet waarom de NVWA vindt dat afnemers van het vlees van Selten reputatieschade zouden lijden als er openheid van zaken wordt gegeven. De bedrijven die zich netjes aan de regels hebben gehouden en melding hebben gemaakt bij de NVWA zijn, net als consumenten, slachtoffer van de vleesfraude van vleesverwerker Willy Selten. Dat openheid (juist) niet leidt tot reputatieschade wordt ook bevestigd door de persberichten die een aantal partijen zelf uitbracht na de recall: zij waren open over hun producten die bij het schandaal betrokken waren. Indien er juist wordt gecommuniceerd, heeft de NVWA geen enkele reden om geen openheid te geven over waar het verdachte vlees terecht is gekomen. Bovendien helpt openheid het aangetaste consumentenvertrouwen terug te winnen.

Kamervragen trage informatieverstrekking
De Partij van de Arbeid (PvdA) heeft op 15 december 2014 vervolgvragen gesteld aan minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) over de trage informatieverstrekking van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) in de fraudezaak rondom vleesverwerker Willy Selten. Eerder, op 20 november, werden hier door de PvdA al Kamervragen over gesteld. De minister schrijft in de antwoorden op de vragen dat de NVWA er altijd naar streeft om de afhandeling van WOB verzoeken binnen de gestelde tijd te doen plaatsvinden. Dit is echter niet gebleken. Op latere WOB verzoeken van foodwatch in de Van Hattem en miltvuur schandalen deed de NVWA er maanden te lang over om een beslissing te nemen.

RechtszaakOmdat de overheid tot nu toe heeft geweigerd de complete lijst met producten waarin het vlees van Selten verwerkt is openbaar te maken heeft foodwatch beroep ingesteld bij de rechtbank Amsterdam, om vastgesteld te krijgen dat de overheid dit soort informatie niet zomaar achter kan houden. De rechtszaak zal plaatsvinden op 14 april 2015 om 9:00 uur in de recthbank van Amsterdam aan de Parnassusweg 220. De zitting is openbaar. Heeft u interesse om de zitting bij te wonen? Meld u dan voor maandag 13 april 9:00 uur aan bij campagneleider Jurjen de Waal via jurjen.de.waal@foodwatch.nl.

Strafzaak Willy Selten
Inmiddels is vleesverwerker Willy Selten uit Oss veroordeeld tot tweeënhalf jaar celstraf. Dat heeft de rechtbank in Den Bosch dinsdag bepaald. Justitie had vijf jaar cel geëist tegen de vleesverwerker.

De rechtbank oordeelde dat de vleeshandelaar bewust (goedkoper) paardenvlees als rundvlees heeft verkocht. Volgens de rechter heeft hij de volksgezondheid in gevaar gebracht, het imago van de vleesindustrie geschaad, grote maatschappelijke onrust veroorzaakt en heeft het handelen van Selten geleid tot gevoelens van angst en onveiligheid onder burgers.