EFSA: suikerinname moet zoveel mogelijk naar beneden
Suikerindustrie gaat in de tegenaanval
Na een uitgebreid onderzoek naar suikers concludeert de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA: de inname van toegevoegde en vrije suikers moet zo laag mogelijk zijn. Een duidelijk advies voor volksgezondheidsinstanties, zoals het Ministerie van Volksgezondheid. De suikerindustrie in Nederland gaat echter in de tegenaanval via het ‘Kenniscentrum suiker en voeding’ (KSV), dat gefinancierd wordt door Cosun Beet Company (vroeger bekend onder de naam ‘Suiker Unie’). Zo stelt het KSV dat de conclusie van EFSA niet voldoende wetenschappelijk is onderbouwd en ‘consumenten kan misleiden’. Volgens voedselwaakhond foodwatch is dit de zoveelste poging van de suikerindustrie om onder het mom van een ‘kennisinstituut’ de belangen van de suikerindustrie te verdedigen, ten koste van de consument. Uit een eerder onderzoeksrapport (2020) van foodwatch blijkt dat het KSV dezelfde tactieken als 'Big Tobacco' gebruikt om de wetenschap over suiker te beïnvloeden.
Elif Stepman, campaigner bij foodwatch: “Laat ons er geen doekjes om winden: een ‘kennisinstituut’ dat 100% gefinancierd is door de suikerindustrie gaat er alles aan doen om suikerconsumptie te verdedigen. Blijkbaar is de verkoop en winst voor suikerbedrijven belangrijker dan de risico’s voor consumenten zoals tandbederf, diabetes type 2 of hartziekten.” Foodwatch vindt dat onderzoeksinstituten, zoals het kennisinstituut dat gericht is op suiker, niet langer rechtstreeks gefinancierd mogen worden door de industrie. De voedselwaakhond roept op tot een onafhankelijk onderzoeksfonds om beïnvloeding door bedrijven te voorkomen. De grote meerderheid van de consumenten (70%) is hier voorstander van.
KOM IN ACTIE TEGEN DE UITVERKOOP VAN WETENSCHAP. TEKEN ONS MANIFEST! >>
Toegevoegde en vrije suikers zo laag mogelijk
De Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA is duidelijk: er zijn inderdaad verbanden tussen de inname van suikers via voeding en een reeks van gezondheidsproblemen. De inname van toegevoegde en vrije suikers moet dan ook zo laag mogelijk zijn. Deze conclusies volgen op een uitgebreid onderzoek door EFSA, dat is gestart nadat in 2017 vijf Noord-Europese landen EFSA hebben gevraagd om een ‘bovengrens’ (Tolerable Upper Intake Level) voor de inname van suikers vast te stellen: dus de hoeveel suikers die je maximaal veilig kan consumeren. Tot een afgebakende bovengrens heeft de studie niet geleid, omdat de schadelijke gezondheidseffecten toenemen op een lineaire manier, in plaats vanaf een duidelijk ‘grenspunt’. Wat wel duidelijk is: hoe hoger de inname, hoe groter het risico op schadelijke effecten.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) adviseert wel een bovengrens. Volgens de WHO mag maximaal 10% van je dagelijkse hoeveelheid calorieën uit vrije suikers (dit zijn toegevoegde suikers plus suikers in vruchtensappen) bestaan. Kinderen van 4 tot 8 jaar zitten echter bijna aan het dubbele (19,25%). Over het algemeen geldt: hoe jonger, hoe groter het suikerprobleem.
Kenniscentrum suiker en voeding in de tegenaanval
Het ‘Kenniscentrum suiker en voeding’ is het echter niet met EFSA eens. EFSA zou risicomanagers op het verkeerde been zetten en consumenten misleiden. Ook stelt het KSV: “De indruk wordt namelijk gewekt dat de inname van een zeer kleine hoeveelheid suiker al schadelijk kan zijn voor de gezondheid, terwijl het menselijk lichaam uitstekend in staat is om met suikers om te gaan in de stofwisseling.” Het KSV gaat zelfs zo ver dat het advies van EFSA zou kunnen leiden tot “gezondheidskundige neveneffecten”.
Het is niet de eerste keer dat het ‘Kenniscentrum suiker en voeding’ adviezen of wetenschappelijke publicaties omtrent de risico’s van suiker tegenwerkt. Terwijl je van een kenniscentrum wel zou verwachten dat ze gerenommeerde instituten als EFSA volgen. Het KSV is echter allerminst een onafhankelijk centrum, al heeft het wel die uitstraling. Het KSV wordt gefinancierd door het bedrijf Cosun Beet Company (vroeger bekend als Suiker Unie) en heeft volgens haar eigen statuten als doel: “het behartigen van de belangen van de suikerindustrie”.
Elif Stepman: “Als je zoekt naar informatie over suiker popt het ‘Kenniscentrum suiker en voeding’ direct op. Als consument denk je hier alle laatste feitjes over suiker te lezen. Alleen vertegenwoordigt dit centrum één op één de suikerindustrie, die suiker vooral in een positiever daglicht probeert te plaatsen. Het KSV beticht EFSA van misleiding, maar zou beter de hand in eigen boezem steken.”
De strategieën van Big Sugar
Foodwatch heeft verschillende argumenten van (wetenschappers verbonden aan) het KSV voorgelegd aan experts en voedingsprofessionals, waaruit blijkt dat ze een wel héél positief – en vaak ook discutabel – beeld over suiker schetsen. Uit een onderzoeksrapport van foodwatch (2020) blijkt dat het KSV in grote lijn dezelfde strategieën als de tabaksindustrie gebruikt om de wetenschap te beïnvloeden. Zo ondermijnt het KSV de negatieve effecten van suiker en bagatelliseert geregeld aanbevelingen met betrekking tot suikerreductie.
Ondanks de grootschalige kritiek naar aanleiding van het rapport blijft het KSV initiatieven om de suikerinname te reduceren dwarsbomen. Zo trok het KSV in 2021 het nut van de ‘Nationale Suiker Challenge’ van het Diabetes Fonds in twijfel: een challenge om 7 dagen lang geen vrije suikers te eten en drinken. Eerdere initiatieven van het Diabetes Fonds, zoals hun ‘suikerafkickkliniek’, deden wetenschappers verbonden aan het KSV af als ‘totaal niet wetenschappelijk onderbouwd’ en een hype.
Stop de uitverkoop van wetenschap
Is het wel zo'n goed idee dat wetenschappelijke instituten of onderzoek – over omstreden producten als suiker – gefinancierd worden door de industrie? Talrijke studies wijzen uit dat wetenschapsfinanciering door de (voedings)industrie de deur wijd openzet voor beïnvloeding. Financiering door bedrijven resulteert vaak in gunstige onderzoeksresultaten voor de sponsor, leidt de aandacht af van ongunstige resultaten en biedt minder ruimte voor maatschappelijk en fundamenteel onderzoek (zoals naar eerlijke, veilige en gezonde voeding). Helaas raakt wetenschappelijk onderzoek steeds meer afhankelijk van industriefinanciering. Dit is echter niet zonder risico’s. Net zoals de tabaksindustrie, beïnvloedt de voedingsindustrie de wetenschap. Dit is vaak alleen in het belang van marketing en niet van de samenleving: kassa krijgt voorrang op kennis.
Daarom heeft foodwatch het manifest 'Stop de uitverkoop van wetenschap' opgesteld. Het manifest roept onder meer op tot een onafhankelijk onderzoekfonds voor voedingswetenschap om beïnvloeding, zoals bij het ‘Kenniscentrum suiker en voeding’, tegen te gaan. Een dergelijk fonds werd al voorgesteld voor het onderzoek naar geneesmiddelen, aangezien ook daar “winstmaximalisatie om voorrang [strijdt] met het maatschappelijk belang”. Uit een marktstudie die foodwatch in 2021 liet uitvoeren door Multiscope blijkt 70 % van de consumenten het hiermee eens te zijn: ‘Om beïnvloeding van wetenschappelijk voedingsonderzoek door bedrijven te voorkomen, moet de financiering gebeuren via een onafhankelijk onderzoeksfonds.’
Wil jij ook dat de uitverkoop van de voedingswetenschap stopt? Wil je volledig kunnen vertrouwen op de wetenschap? Onderteken dan ons manifest!
