Weet jij hoeveel mensen er wereldwijd dagelijks ziek worden van onveilig voedsel? Volgens de WHO zijn dat er 1,6 miljoen! Iedere dag sterven er wereldwijd 340 kinderen die jonger dan 5 jaar zijn aan voedselinfecties die te voorkomen zijn. In 2013 is 7 juni daarom uitgeroepen tot #WorldFoodSafetyDay.
Zorgen ook bij ons in Europa en Nederland
Het is echt niet alleen aan de andere kant van de wereld waar je je zorgen moet maken om niet ziek te worden van besmet voedsel. In het Europese systeem van veiligheidswaarschuwingen, RASFF, zijn er in 2022 in totaal 4.099 meldingen geweest over ernstige misstanden rondom voedingsmiddelen en voedselverpakkingen. Dat zijn er 11 per dag! Dit zijn serieuze meldingen, zoals schimmel in babyvoeding uit Spanje dat is gemeld door Polen en salmonella in varkensworst uit Nederland die ook in België terecht is gekomen.
In Nederland geeft de NVWA voedselveiligheidswaarschuwingen door. In 2022 zijn er 26 meldingen van serieuze voedselinfectie-uitbraken openbaar gemaakt. Denk aan besmet voedsel met E.coli, Listeria, Salmonella of Hepatitis A. In 2021 waren dat er 28 en in 2020 ook 26. Het lijken er wellicht niet zoveel, maar ons voedsel is de afgelopen jaren niet veiliger geworden.
Bovendien, dit zijn allemaal alleen de zaken die op de radar zijn gekomen. Het is een grote vraag hoeveel van deze ijsberg nog onder water zit… Wat ons ook opvalt is dat er in andere landen waar Foodwatch actief is, er veel vaker terugroepacties zijn. Neem het schandaal rondom met etyleenoxide besmet sesamzaad uit India in 2021. Binnen een paar dagen waren er in Frankrijk duizenden producten teruggeroepen en in Duitsland vele honderden. In Nederland zijn er enkele tientallen terughaalacties geweest. Zoveel minder sesam eten en verwerken we toch niet ten opzichte van de Fransen en Duitsers?
Voedselveiligheidssysteem Nederland is wankel
Telkens weer brengen voedselschandalen onze gezondheid in gevaar omdat het controlesysteem zwakke punten vertoont. Het volgende grote voedselschandaal is slechts een kwestie van tijd. Voedsel moet door de hele keten traceerbaar zijn. Op dit moment kunnen consumenten in supermarkten en gasten in restaurants haast onmogelijk weten of ze besmette voedingsmiddelen voor hun neus hebben. Dat vinden wij niet alleen, dat heeft ook de Onderzoeksraad voor Veiligheid al in 2019 geconcludeerd: “Het voedselveiligheidssysteem in Nederland blijkt kwetsbaar. Het ontbreekt aan een gestructureerde aanpak om opkomende voedselveiligheidsrisico’s te signaleren en te beoordelen. Risico’s worden daarom niet altijd goed in beeld gebracht of te laat ontdekt, met als gevolg dat mensen onnodig ziek kunnen worden.”
100% bescherming graag!
Maar al te vaak zijn besmette producten en ziekmakende voedingsmiddelen intussen al opgegeten door nietsvermoedende consumenten. Soms duurt het zelfs meerdere maanden voordat er ergens in Europa een alarmbel afgaat. Eén ding is zeker: aan de ondoorzichtigheid van de levensmiddelenmarkt en stroperigheid bij voedselveiligheidsinstanties moet in Nederland en Europa een einde komen. We worden nog altijd niet goed beschermd. Foodwatch eist volledige bescherming van alle Europese en Nederlandse burgers.
Dit valt prima te rijmen met het in de EU afgesproken voorzorgsbeginsel: als we iets niet helemaal kunnen vertrouwen of kunnen bewijzen dat het 100% veilig is, dan komt het de markt niet op!