FAQ: heb ik eiwitrijke voedingsmiddelen nodig?

Van eiwitrijke pannenkoeken tot chips met extra proteïne: voedingsmiddelen die op de markt worden gebracht als speciale eiwitproducten zijn vaak aanzienlijk duurder dan conventionele vergelijkbare producten. Toch is het toegevoegde eiwit volledig onnodig. Zelfs sporters kunnen in hun verhoogde eiwitbehoefte voorzien met een uitgebalanceerd dieet op basis van normale voedingsmiddelen en ingrediënten.

Steeds meer voedingsmiddelen worden op de markt gebracht als speciale 'eiwitrijke' producten. We hebben de hype onder de loep genomen. Uit een kleine marktcheck door Foodwatch blijkt dat eiwitrijke producten vaak aanzienlijk duurder zijn dan vergelijkbare producten. Alpro Soja Chocolate Protein kost 16% meer dan gewone Alpro Soja Chocolate. Philadelphia Roomkaas extra protein kost 37% meer dan de gewone variant. Koopmans Pannenkoekenmix Protein is 54% duurder dan de originele variant. Hero B’tween Protein Noten & Karamel is 72% duurder dan de Hero B’tween Pindakaas. Campina Sterke Start yoghurt mild en licht is 141% duurder dan gewone Campina magere yoghurt.

Eiwitten zijn een essentieel onderdeel van het dieet. Onderzoeken in het verleden hebben aangetoond dat mensen in Nederland al voldoende eiwitten binnenkrijgen via een normaal dieet. Er is zelfs een tendens naar een eiwitoverschot. Het Voedingscentrum beveelt 0,83 g eiwit per kg lichaamsgewicht aan. "Sommige groepen hebben wat meer nodig. Dat zijn vegetariërs, veganisten, kinderen, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven. Ook mensen met bepaalde aandoeningen of wonden en kracht- en duursporters hebben iets meer nodig. De behoefte aan eiwit varieert bij duur- en krachtsporters van 1,5 tot maximaal 2 gram per kilo lichaamsgewicht.

Toch hebben kracht- en duursporters geen speciale eiwitrijke voedingsmiddelen of preparaten nodig. De meeste mensen krijgen al meer eiwit binnen dan ze nodig hebben. Bovendien eten sporters meer omdat ze meer energie verbruiken. Daardoor krijgen ze automatisch meer eiwit binnen. Ook speciale sportdranken met kleine hoeveelheden eiwit zijn niet nodig. Deze sportdranken kunnen in combinatie met voldoende koolhydraten wel bijdragen aan een wat sneller herstel.

Zelfs aan een verhoogde eiwitbehoefte kan meestal gemakkelijk worden voldaan met een uitgebalanceerd dieet, bijvoorbeeld met peulvruchten, noten, vis en ook vlees en zuivelproducten."

Als het gaat om eiwitinname, is niet alleen de hoeveelheid maar ook de kwaliteit van het eiwit doorslaggevend. Dit wordt ook bevestigd door sportwetenschappers, zoals professor Ingo Froböse van de sportuniversiteit van Keulen die onze collega's van Foodwatch in Duitsland hebben gesproken. Hij zegt: "De kwaliteit van onze voeding speelt een grote rol bij het behouden en verbeteren van onze prestaties: hoe natuurlijker, hoe beter! Peulvruchten hebben bijvoorbeeld een eiwitgehalte van bijna 30% en leveren ook waardevolle koolhydraten, die essentieel zijn voor het stimuleren van spiergroei. Met een uitgebalanceerd dieet voorzien we ons lichaam van alles wat het nodig heeft - zowel tijdens de training als in het dagelijks leven." 

Voedingsmiddelen die speciaal verrijkt zijn met eiwitten zijn daarom niet nodig - vooral niet als het gaat om sterk bewerkte, ongezonde producten zoals chips, pannenkoeken en tussendoorrepen.

Het probleem is dat de voedingsindustrie doet alsof chips, pannenkoeken of tussendoorrepen ineens gezond zijn - alleen omdat er vaak een beetje goedkoop eiwitpoeder aan is toegevoegd. Maar chips zijn nog steeds chips en tussendoorrepen zijn nog steeds tussendoorrepen, of er nu proteïne aan is toegevoegd of niet.  

De eiwitrijke producten zijn meestal aanzienlijk duurder dan hun originele producten, hoewel de grondstof niet de doorslaggevende kostenfactor is. De voedingsindustrie maakt misbruik van onder meer de huidige fitnesstrend om consumenten geld afhandig te maken - vooral met producten die helemaal niet gezond zijn.

In de regel kan de hogere prijs van een eiwitproduct niet worden gerechtvaardigd door een duurdere grondstof. Om fabrikanten in staat te stellen reclame te maken voor hun producten met een hoger eiwitgehalte, voegen ze het eiwit meestal kunstmatig toe. In het geval van dierlijke producten is dit meestal wei-eiwit. Wei-eiwit blijft achter in de wei tijdens de kaasproductie en werd vroeger meestal gebruikt voor de productie van diervoeder. Wat vroeger meer een afvalproduct was, is nu een grondstof waarmee goed geld kan worden verdiend. Door de goedkope grondstof toe te voegen, kan een product  gemakkelijk voor twee tot drie keer de prijs worden verkocht. Vanuit het oogpunt van de fabrikant is dit een enorme business - vanuit het oogpunt van de consument is het gewoon afzetterij.