Etiketten snappen: 5 tips voor bij de boodschappen

Wanneer je in de supermarkt loopt vliegen de mooie plaatjes, reclameslogans en claims je om de oren. Aangezien de meeste verpakkingen een verkeerd beeld geven van de daadwerkelijke inhoud van eenproduct, is het van het grootste belang dat je de etiketten goed leest. Alleen zo kun je een bewuste keuze maken uit het enorme assortiment met bewerkt, vaak uitgehold voedsel, wat vandaag de dag in de meeste supermarkten te vinden is.

De Europese wetgeving laat helaas veel ruimte voor deze misleidende praktijken. Het is al lang geen geheim meer dat de industrie de mazen in de Europese wet gebruikt om jou te verleiden om juist hun product te kopen. Zolang dit probleem niet wordt opgelost moet je zelf de touwtjes in handen nemen. Foodwatch geeft hieronder vijf tips om niet in de valkuilen van de levensmiddelenindustrie te trappen.

1. Laat je niet misleiden door de voorkant van de verpakking

We beginnen met de belangrijkste tip: de naam van het product, de afbeelding op de voorkant en de slogans die op de verpakking staat zeggen niets over wat het product daadwerkelijk is. Ze kunnen je een indruk geven van hoe het product eruit ziet en waar het naar smaakt, maar daar is dan ook alles mee gezegd. Neem bijvoorbeeld het product Liga Noten & Granenreep chocolade hazelnoot. De verpakking laat een reep zien met vele hazelnoten, stukjes chocola en daaromheen afgebeelde granen. Er staat "met volkorengranen" en "rijk aan vezels" op de voorkant, maar wat de producent achterwege heeft gelaten is "rijk aan suiker". Wanneer je naar de ingrediëntenlijst kijkt dan zie je dat er 26 gram suiker in zit per 100 gram. Dat betekent dat je per reepje van 40 gram meer dan 10 gram suiker binnen krijgt (dat zijn 2,5 suikerklontjes). De repen worden aangeprezen als "verantwoord tussendoortje". Pure marketingpraatjes. Om dit te voorkomen is Foodwatch voorstander van een duidelijk Europees georganiseerd verplicht voedselkeuzelogo, zoals Nutri-Score. Voordat dit zover is: negeer dus de naam en afbeelding op voorkant van een product, maar kijk direct naar de ingrediëntenlijst. Daar word je veel wijzer van.

2. Let goed op de volgorde van ingrediënten

De ingrediëntenlijst vertelt ons de ware inhoud van het product. Al de verschillende ingrediënten staan in afnemende volgorde van gewicht in de ingrediëntenlijst vermeld. Is het eerste ingrediënt van een product suiker? Dan is dit hetgrootste bestanddeel. Dit komt onder andere veel voor bij woksauzen en je kunt je afvragen of je het dan nog wilt eten. Brood is een ander goed voorbeeld waar de volgorde van ingrediënten belangrijk is. Veel consumenten denken nog steeds dat hoe donkerder het brood, hoe gezonder het is. Een fabeltje dat de industrie maar al te graag in stand houdt. Het meeste donkere brood is eigenlijk witbrood met kleurstoffen, zoals bijvoorbeeld gebrand mout. Je weet pas echt dat je volkorenbrood koopt als het eerste ingrediënt in de lijst volkorentarwemeel is. Altijd goed kijken naar de volgorde van ingredïenten dus!

3. Verhulde toevoegingen

Sommige producten lijken ten onrechte bij het lezen van de ingrediëntenlijst geen E-nummers te bevatten. Het gebeurt regelmatig dat fabrikanten niet het E-nummer in de ingrediëntenlijst zetten, maar de naam van het E-nummer voluit schrijven. Zo bevat een pak roze koeken bijvoorbeeld vrijwel altijd E120, maar kan dit in de ingrediëntenlijst ook omschreven worden als karmijnzuur. Indien je wilt eten met zo min mogelijk toevoegingen, kan dit erg misleidend zijn. E-nummers zijn additieven die je normaal gesproken niet los zou eten. Indien je deze zoveel mogelijk wilt mijden kun je er het beste vanuit gaan dat elk ingrediënt dat je niet begrijpt of kan uitspreken een additief is. En hoe langer de ingrediëntenlijst, hoe meer onnodige additieven er in een product zitten. Wil je meer weten over de veiligheid en mogelijke risico's van specifieke E-nummers? Deze E-nummers app geeft je meer inzicht.

4. De voedingswaarde tabel: Wat zegt deze informatie echt?

Je kent ze wel, de tabellen met alle cijfertjes over het aantal calorieën, vet, koolhydraten etc. Veel consumenten kijken in deze tabellen voornamelijk naar de hoeveelheid calorieën die een product bevat. Sommigen wellicht ook naar de hoeveelheid vet en suiker. Het lijkt in eerste opzicht niet zo heel moeilijk, maar er zit een addertje onder het gras. Consumenten kunnen namelijk moeilijk producten onderling vergelijken. Zo zou het flink helpen als je zou begrijpen wanneer een product veel calorieën, vet, zout of suiker bevat. Wat je hierbij kan helpen is het verkeerslichtsysteem.Hierdoor wordt het veel makkelijker om producten onderling te vergelijken, omdat er altijd uitgegaan wordt van 100 gram of 100 ml. De industrie probeert consumenten regelmatig om de tuin te leiden door met de portiegroottes te variëren, dus let hierop!

5. Boodschappenhulpjes

Aangezien de overheid ruimte laat voor misleiding en de industrie hier handig gebruik van maakt, hebben verschillende organisaties eigen initiatieven ontplooid om je te helpen jouw weg te vinden door het doolhof dat de supermarkt heet. Twee van deze initiatieven zijn
Questionmark en Kies Ik Gezond? Questionmark geeft elk product een score tussen 0 en 10 op basis van volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. Met de 'Kies Ik Gezond?'-app van het Voedingscentrum kun je de barcode van producten scannen en vergelijken op basis van wat jij belangrijk vindt. In alle haast is het misschien niet altijd even realistisch dat je in de supermarkt alle producten eerst gaat scannen en bestuderen, maar je kunt ook thuis eens rustig kijken naar jouw dagelijkse producten.