Laatste redmiddel: klacht bij de Europese Ombudsman tegen CETA

Laatste redmiddel: foodwatch dient klacht in bij de Europese Ombudsman tegen CETA

Na talloze gesprekken met de Europese Commissie over het vrijhandelsverdrag CETA met Canada, heeft foodwatch vandaag een klacht ingediend bij de Europese Ombudsman. De klacht gaat over het gebrek aan transparantie en de democratische tekortkomingen van de werkzaamheden van de CETA-comités.

Foodwatch directeur Nicole van Gemert: "We hopen dat de Europese Ombudsman onze klacht zal aanvaarden en aannemen. CETA is een zwarte doos en zou zelfs een doos van Pandora kunnen zijn voor Europese voedselveiligheids- en gezondheidsnormen. We zijn niet tevreden met de weinige informatie die beschikbaar wordt gesteld over de onderhandelingen in de CETA comités”.

Gebrek aan transparantie: geen gedetailleerde informatie beschikbaar over CETA-onderhandelingen

CETA is een levend akkoord, de onderhandelingen tussen Canada en Europa gaan verder in comitévergaderingen. De comités vergaderen echter achter gesloten deuren en onderhandelen over belangrijke kwesties zoals normen voor de bescherming tegen pesticiden, voedselveiligheidscontroles en regels voor het toestaan van genetische manipulatie.

Een voorbeeld: Canada wil af van het voorzorgsbeginsel van de EU als basis voor residuen van pesticiden op importen naar de EU. Er staat veel geld op het spel. De Canadese landbouwexport ter waarde van meer dan 1,88 miljard euro per jaar heeft namelijk te lijden onder de strenge Europese normen inzake minimumresidugehalten (MRL's) van bestrijdingsmiddelen. 

"Besluiten over pesticiden normen in het kader van CETA zullen grote gevolgen hebben voor de voedselkwaliteit van 447 miljoen EU-burgers en hun gezondheid. Dit is een kwestie van groot openbaar belang. Toch kunnen we op geen enkele manier weten waarover wordt onderhandeld", zegt Nicole van Gemert, directeur bij foodwatch.

De afgelopen twee jaar heeft foodwatch hard gewerkt om erachter te komen waarover de Europese Commissie en Canada onderhandelen in het kader van de CETA-handelsovereenkomst, zowel via openbaar beschikbare documenten als door toegang te vragen tot verdere documenten. Delen van de opgevraagde voorbereidende documentatie zijn niet toegankelijk gemaakt. Al met al boden de beschikbare documenten onvoldoende inzicht in de werkzaamheden van de CETA-commissies.

Democratische tekortkomingen: verstrekkende besluiten zonder democratische controle 

De besluiten van de CETA-comités kunnen verstrekkende gevolgen hebben voor EU-burgers en veel van die besluiten zijn bindend volgens het internationaal recht. Zodra bijvoorbeeld het verantwoordelijke SPS-comité of het Gemengd Comité CETA de normen voor sanitaire en fytosanitaire maatregelen in het kader van invoercontroles harmoniseren, kunnen deze normen niet meer door een van de partijen worden verhoogd zonder overleg te plegen met de andere partij. Unilaterale wijzigingen zouden in strijd zijn met het internationaal recht.

Tegelijkertijd gaat CETA voorbij aan het Europees Parlement. Alleen de Raad van de Europese Unie beslist over de standpunten die namens de EU in de comités worden ingenomen, terwijl het Europees Parlement geen standpunt kan innemen en slechts waarnemer is.

"Het is ontstellend dat dergelijke beslissingen in het geheim worden genomen, zonder publiek debat en zonder de democratische controle van het Europees Parlement of de nationale parlementen. Foodwatch beschouwt dit als een ernstig democratisch tekort dat het machtsevenwicht tussen de Europese instellingen ondermijnt. Hier moet iets aan gedaan worden, het Europees Parlement moet substantieel betrokken worden bij de implementatie van CETA”, aldus van Gemert.

De Ombudsman zal enige tijd nodig hebben om na te gaan of hij de klacht aanvaardt en dat antwoord zal waarschijnlijk pas begin 2022 worden gegeven. Na de aanvaarding van de klacht volgt het onderzoek. Die fase zal verschillende maanden in beslag nemen.

De klacht leest u hier.

In Nederland ligt het CETA verdrag nog bij de Eerste Kamer. Foodwatch roept iedereen op een protestmail te sturen aan de senatoren.