Officiële controles van de NVWA slappe hap, blijkt uit Europees onderzoek
De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is zeer slecht uit een evaluatie door de Europese Commissie gekomen. Er gaat veel mis met controles op de traceerbaarheid van vlees in Nederland. Na de grootschalige fraude met paardenvlees enkele jaren geleden in Nederland zijn deze resultaten schrikbarend ronduit gênant. De door de NVWA gebruikte controlelijsten zijn niet toereikend, personeel is niet goed opgeleid, controles niet streng genoeg en het toezicht op etikettering en de samenstelling van producten krijgen geen prioriteit. Verder wordt er niet gecontroleerd op het correcte gebruikt van additieven en smaakstoffen. Bovendien blijkt de NVWA niet te beschikken over een gedegen en actueel overzicht van bedrijven dat werkzaam is in de vleessector. Na bestudering van de onderzoeksresultaten vraagt foodwatch zich af wat er wel goed gaat.
De evaluatie is uitgevoerd door de Food en Veterinary Office (FVO) van de Europese Commissie. Het onderzoeksteam werkte met een steekproef van 12 willekeurige vleesproducten, en vroeg de NVWA deze te traceren. Doel van de audit was om de werking van officiële controles door de NVWA op vlees te beoordelen.
NVWA faalt in 8 van de 12 gevallen
Van de steekproef met 12 willekeurige vleesproducten, bleek de controle van de NVWA in maar liefst 8 van de 12 gevallen de controle niet streng genoeg om belangrijke tekortkomingen op te sporen. De NVWA slaagde er niet in om al het gebruikte vlees te verantwoorden en controleerde onvoldoende op de gebruikte ingrediënten en de informatie op commerciële documenten en etiketten.
Controles oppervlakkig en niet effectief
Naast de 12 producten werden er ook 10 bedrijven actief in de vleesverwerking in Nederland bezocht. Ook hier zakte de NVWA door het ijs. Op meerdere locaties werden overtredingen vastgesteld. Bedrijven controleerden onvoldoende of binnenkomende producten de juiste gezondheidsmerken bezaten, gebruikten verouderde etiketten, faalden op het gebied van interne traceerbaarheid en gingen de fout in bij het correct vermelden en toevoegen van additieven. Het merendeel van deze overtredingen waren bij eerdere controles door de NVWA niet vastgesteld. In één van de bezochte locaties werden zo veel overtredingen vastgesteld dat de onderzoekers in het rapport grote vraagtekens zetten bij de doeltreffendheid van de officiële controles van de NVWA. Het rapport stelt dat “de controles oppervlakkig zijn en geen stelselmatige niet-nalevingen op het gebied van traceerbaarheid (met name ten aanzien van hoeveelheden) en etikettering kunnen opsporen.”
Geen adequate controle op additieven
Uit het rapport blijkt tevens dat de NVWA bij officiële controles niet controleert op het gebruik van additieven. Tijdens het onderzoek bleek dat in een aantal gevallen gebruikte additieven incorrect waren aangegeven op het etiket, of dat additieven waren vermeld die niet waren gebruikt, of waarin additieven waren gebruikt maar niet waren vermeld. In één geval werden zelfs dierlijke bijproducten onjuist vermeld, wat uiteraard zeer ernstig is voor mensen die geen dierlijke producten willen of mogen eten.
NVWA op meerdere fronten de mist in
Ook daar hield de kritiek niet op. De onderzoekers stelden nog een waslijst aan overige tekortkomingen vast. In de enige bezochte inrichting die separatorvlees produceert en gebruikt, bleken de controles van de NVWA niet doeltreffend om de naleving van de wettelijke voorschriften te waarborgen. Tekenend voor de evaluatie is ook de constatering dat de NVWA haar zaken zó slecht op orde heeft, dat ze niet eens een gedegen overzicht heeft van de bedrijven die werkzaam zijn in de vleessector: “De lijst van goedgekeurde inrichtingen stemde niet overeen met de werkelijke situatie in verscheidene inrichtingen en werd niet bijgewerkt.”
In één bezochte uitsnijderij troffen de onderzoekers zelfs overtredingen van de hygiënevoorschriften aan, die niet waren vastgesteld in officiële controleverslagen van de NVWA. De onderzoekers troffen onder andere varkenskarkassen besmet met olie voor rails aan en een aantal runderkarkassen bleek zelfs vervuild met vuil en uitwerpselen.
Roer moet om
foodwatch noemt de resultaten van het onderzoek schokkend en genant en stelt dat het roer om moet in Nederland. Het aantal tekortkomingen dat in een kleine steekproef van slechts 12 producten en 10 bedrijven werd vastgesteld is zeer zorgwekkend en bevestigt het beeld dat de NVWA niet bij machte is om de veiligheid van voedsel in Nederland te garanderen. Het ontbreekt de NVWA aan expertise, mankracht en effectiviteit. Kleine ingrepen zijn niet genoeg, structurele veranderingen zijn nodig aldus foodwatch.
Lees hier het volledige rapport