Beteugel de lobby van de voedselindustrie

Haal die bende van ons bord in Europa! 

We roepen de nieuwe Europarlementariërs op om werk te maken van een beter voedselbeleid in de EU en ons vijfpuntenplan daarbij centraal te stellen. Lees hieronder over het eerste punt. 

De voedselindustrie heeft enorme invloed op wat er op ons bord komt. Het is niet de consument die centraal staat, maar producenten, supermarkten en de agro-industrie. Door lobby en beïnvloeding van de wetenschap laten ze hun macht gelden, in Nederland, maar ook in Europa waar de belangen zo mogelijk nog groter zijn. Zo sponsoren grote (voedsel)bedrijven het EU-voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie. In 2021 sponsorde PepsiCo het Portugese voorzitterschap bijvoorbeeld en zo’n deal is geen uitzondering, maar de normale gang van zaken. Zo’n sponsor verzorgt dan de catering of regelt het vervoer voor ministers tijdens vergaderingen. En het gaat niet alleen om sponsoring in natura, regelmatig worden grote sommen geld overgemaakt.

Zeer recent nog organiseerde de voorzitter van de EU, de Belgische minister-president De Croo, een besloten bijeenkomst voor de chemische industrie. De pesticidereductiewet was nog niet in in de prullenbak verdwenen of de industrie zette haar lobby verder voort. Deze ongelimiteerde toegang tot politici en die enorme beïnvloeding van de industrie moet stoppen!

Practice what you preach!

Lobby is niet per definitie verkeerd: sterker nog, het is een onmisbaar deel van het democratisch proces. Iedereen mag lobbyen en opkomen voor bepaalde belangen. Politici laten zich zo informeren, wegen voor- en nadelen van beslissingen af en creëren draagvlak voor hun beleid. 
Maar lobbyisten en politici moeten zich wel aan de spelregels houden om onze democratie en rechtsstaat niet uit te hollen. Zo heeft de Europese Unie een transparantieregister waarin alle lobbyisten en hun lobbyorganisaties vermeld staan. Zonder registratie, geen toegang tot EU-instellingen, althans zo is de bedoeling. Vervolgens noteren Europarlementariërs hun lobbygesprekken op hun website. Dit is een mooi begin om werk te maken van meer transparantie in lobbyland, maar dan moeten alle EU-instellingen wél hun eigen regels naleven! En dat gebeurt lang niet altijd.

Miljoenen budgetten voor lobby zorgen voor corporate capture

De budgetten van grote lobbyfirma’s van de voedsel- en agro-industrie zijn zo gigantisch groot dat ze in staat zijn de Europese politiek te gijzelen. Corporate capture heet dat. Dit kan leiden tot beleid dat voorbijgaat aan publieke belangen en zelfs sociale en economische ongelijkheid verergert. Dit holt de democratie juist uit!  Journalistiek onderzoeksplatform Pointer ontdekte hoe de pesticidelobby succesvol EU-wetgeving voor reductie van pesticide wist te torpederen. Niet zo gek met een lobbybudget van circa 70,8 miljoen euro (een conservatieve schatting) en talloze lobbyisten op de loonlijst die direct toegang hebben tot het Europaparlement. Van de eens zo ambitieuze Green Deal, het plan voor een duurzamer Europa, dreigt zo weinig over te blijven. 

Label voor gezonde voeding jaren tegengewerkt

Ook het label voor gezonde voeding, Nutri-Score, is door jarenlange tegenwerking van de industrie enorm vertraagd en nog steeds niet verplicht in heel de EU. Een ander schokkend voorbeeld: de voedselindustrie geeft jaarlijks ruim 21 miljoen euro uit voor lobby in de EU om maatregelen te traineren die suikerinname moeten verminderen, zo berekende de ngo Corporate Europe Observatory in een rapport uit 2016.
De voedselindustrie weet onder meer door het zaaien van twijfel over voor haar onvoordelige wetenschappelijke inzichten het beleid naar haar hand te zetten. De industrie mag daarnaast eigen data aandragen wanneer goedkeuring van bepaalde stoffen (additieven, pesticiden en dergelijke) aan de orde is in de EU. En zo kan het dat onderzoek dat de schadelijkheid aantoont van glyfosaat jarenlang onder de pet gehouden kan worden. Heel schadelijk voor ons als consumenten!

• Zorg dat het transparantieregister consequent gebruikt wordt
• Verplicht het transparantieregister voor alle EU-instellingen
• Formuleer een ambitieus plan om belangenverstrengeling en corporate capture te voorkomen
• Zorg dat toelating van stoffen gebaseerd is op onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek; laat het niet over aan de industrie