15 jaar voedsellobby
Wat wil de industrie?
De voedingsindustrie wil helemaal niet dat een duidelijk voedselkeuzelogo hun producten met té veel suiker, vet en zout ontmaskert. Daarom verzet ze zich hier tegen, via allerlei lobbystrategieën:
- Een verplicht logo tegenhouden: Al sinds de eerste Europese discussie over invoering van een verplicht Europees voedselkeuzelogo in 2004, is de industrielobby tegen. Ze stak al meer dan 1 miljard euro in haar tegenlobby.
- Het logo zelf uitvinden: Toen bleek dat de industrie een voedselkeuzelogo niet langer kon tegenhouden, gingen bedrijven eigen slappe logo’s doordrukken – zoals ‘Het Vinkje’ en het ‘Evolved Nutrition Label’. Bij dit laatste logo lijkt suiker- en vetbom Nutella zelfs gezond.
- Het logo verstoppen: De industrie wil het logo niet prominent op de verpakkingen hebben. Ze wil het verstoppen op de schapkaartjes.
- Het logo vertragen: Zelfs na 15 jaar discussie over een voedselkeuzelogo blijft de industrie twijfel zaaien met andere logo’s, roep om meer ‘onderzoek’, aanpassing van Nutri-Score, … en benadrukt dat we niet “overhaast” moeten besluiten. Zo wint ze tijd.
- Kortom… de industrie probeert op alle mogelijke manieren te lobbyen tegen een goed voedsellogo.
Een geschiedenis van 15 jaar voedsellobby
Deze lobbystrategieën zijn niet nieuw. De voedingsindustrie probeert een goed voedselkeuzelogo al zo'n 15 jaar tegen te houden.
2004
-
Om de groeiende gezondheidsproblemen door overgewicht tegen te gaan, ijveren Britse parlementariërs om een verkeerslichtsysteem in te voeren (MTL – Multiple Traffic Light). Zo kunnen consumenten in één oogopslag (on)gezonde producten vergelijken.
2005
-
LOBBY! Tesco, de grootste Britse winkelketen, lanceert een zwak tegenmodel zonder kleuren: GDA (Guideline Daily Amount). De industrie wil niet dat haar ongezonde producten een oranje of rood stoplicht krijgen.
2006
-
LOBBY! Ook grote voedingsbedrijven waaronder Kellogg’s, PepsiCo en andere komen in actie tegen een streng verkeerslicht & nemen het kleurloze GDA over. Ze willen geen kleur bekennen!
-
LOBBY! In Nederland ontwikkelen voedselgiganten zelf een logo: het Vinkje. 85% van de consumenten vindt het Vinkje verwarrend, omdat het ook op suikerrijke en vette producten staat. (Na hevige kritiek moeten bedrijven sinds 2016 het Vinkje weer van hun producten halen.
-
De Britse overheid probeert op te treden tegen de industrie en beveelt het verkeerslicht aan. Dit blijft (helaas) vrijwillig.
2007
-
In andere EU-landen zoals Oostenrijk en Spanje beginnen ook stemmen op te gaan voor verkeerslichten.
-
LOBBY! De industrielobby’s in de verschillende EU lidstaten schieten opnieuw in actie… De industrie in Duitsland vecht tegen de stoplichtkleuren, want het zou producten die een rode kleur krijgen “discrimineren”.
2008
-
De EU wil de Europese etiketteringsregels herzien, via een verordening over ‘voedselinformatie over consumenten’. De Europese Commissie neemt een verplicht verkeerslichtsysteem helaas niet op in de ontwerpversie.
2009
-
LOBBY! De Europese vereniging van de voedingsindustrie (CIAA) eist in een nota allerlei vrijstellingen van strenge etikettering.
-
LOBBY! Bedrijven als Coca-Cola lobbyen in (!) het gebouw EU Parlement voor GDA en tegen verkeerslichten.
2010
- LOBBY! Corporate Europe Observatory onthult in een rapport dat de industrie meer dan een miljard uitgaf aan reclame, campagnes & ‘wetenschappelijke’ studies voor het – veel zwakkere – industriemodel GDA.
-
Het Europees Parlement stemt tegen de verplichte verkeerslichten, in het definitieve ontwerp van de verordening inzake “voedselinformatie aan consumenten” (EU) nr. 1169/2011. De lobby was succesvol.
2013
-
LOBBY! Voedingsbedrijven in Groot-Brittannië voeren op vrijwillige basis het Britse verkeerslicht (MTL) in, nadat in een lobbygevecht van jaren de criteria sterk zijn afgezwakt (suikerrijke producten krijgen plots veel minder vaak een rood stoplicht dan ervoor).
2014
-
De Nutri-Score! In 2014 wordt de Nutri-Score geboren, een nieuw systeem op basis van verschillende kleurcodes: het meest onafhankelijke verkeerslicht tot nu toe, aanbevolen door consumentenorganisaties en wetenschappers.
2017
-
Frankrijk introduceert de Nutri-Score.
2018
-
LOBBY! Coca-Cola, Unilever & Co gaan opnieuw in de tegenaanval (uit angst voor de Nutri-Score?) en ontwikkelen alwéér een slap logo: de ‘Evolved Nutrition Label’. Bij dit logo lijkt suiker- en vetbom Nutella zelfs gezond. Na een tiental maanden vol overweldigende kritiek trekken ze ENL terug.
-
België en Spanje introduceren de Nutri-Score.
2019
-
LOBBY! Ondanks de kritiek zet Coca-Cola toch haar slappe logo – ENL – op frisdank in Nederlandse supermarkten. De Nederlandse overheid vindt dat het bedrijf over de schreef gaat, maar onderneemt verder niets
-
OVERWINNING! Eind 2019 krijgt Nederland de Nutri-Score. Producenten mogen het echter nog niet invoeren: er moet eerst overeenstemming komen over de berekeningen achter het logo.
2021
- LOBBY! Meer dan 250 Europese wetenschappers en medische instanties roepen de Europese Commissie op om het voedselkeuzelogo Nutri-Score verplicht te maken in de EU. Ze waarschuwen tegen lobbypogingen van de voedselindustrie om dit te verhinderen.
2023
- OVERWINNING! Op 25 april maakt het ministerie van VWS bekend dat Nutri-Score is goedgekeurd en ook in Nederland het officiële voedselkeuzelogo is. Bedrijven mogen vanaf per 1 januari 2024 het logo vrijwillig gebruiken.
Nu
- Wij willen dat de Nutri-Score verplicht wordt gemaakt in de hele EU. Zo worden alle producten ontmaskerd! Bekennen producenten eindelijk kleur?