Vraag & Antwoord
Wat is de Nutri-Score?
De Nutri-Score is een voedingswaarde-etiket in stoplichtkleuren. Zo kan de consument in één oogopslag op de voorkant van de verpakking zien hoe (on)gezond een product is.
Waarom hebben we de Nutri-Score nodig?
Met de Nutri-Score kunnen we veel gemakkelijker producten met elkaar vergelijken. De voedingstabellen met informatie over suiker, vet, zout of koolhydraten worden meestal in kleine letters op de achterkant van de verpakking gedrukt. Voor de leek zijn ze nauwelijks te begrijpen. Dit maakt het moeilijk om de voedingswaarde van verschillende producten te vergelijken, wat bijdraagt aan slechte voedingsgewoonten. De Nutri-Score maakt dit wél in één oogopslag duidelijk. Het logo ontmaskert met een oranje of rood stoplicht producten die zich gezond voordoen, maar dat helemaal niet zijn. De Nutri-Score kan ook bijdragen aan productherformulering: bedrijven zullen hun producten gezonder moeten maken om bijvoorbeeld van oranje naar groen te gaan.
Hoe werkt de Nutri-Score?
De Nutri-Score beoordeelt producten globaal. Het neemt niet enkel ongezonde voedingstoffen, zoals verzadigde vetzuren, suiker en zout, op in de berekening. Ook positieve worden meegenomen: vezels, eiwitten, fruit, groenten en noten. Het resultaat wordt vertaald in een kleurenschaal in vijf stappen, samen met de letters A tot en met E. Gezonde producten krijgen een donkergroene A of lichtgroene B, in het midden is er een gele C. Ongezonde producten zoals snoepjes of vette snacks krijgen een oranje D of zelfs een donkeroranje E.
Leidt de Nutri-Score tot een gezondere aankoop?
De Franse overheid heeft in een grootschalig onderzoek onder reële winkelomstandigheden aangetoond dat de Nutri-Score duidelijk leidt tot gezonder winkelgedrag. Bijna twee miljoen verpakkingen in 60 supermarkten werden voorzien van verschillende voedselkeuzelogo’s. De Nutri-Score had de sterkste positieve invloed op het winkelgedrag: mensen kochten gezondere producten.
'Rood' betekent stoppen - is dat niet betuttelend voor de consument?
De Nutri-Score betuttelt niet, maar maakt de voedingswaarde van een product transparant. Zo kan de industrie niet meer misleiden via onterechte reclamebeloften en gezondheidsclaims. De consument kan nog steeds zelf kiezen, maar nu op basis van duidelijke informatie. Binnen een productcategorie zijn er immers grote verschillen in voedingswaarde: een aardbeienyoghurt kan tweemaal zoveel suiker bevatten, tweemaal zoveel calorieën en viermaal zoveel verzadigd vet als aardbeienyoghurt van een ander merk. De Nutri-Score toont in één oogopslag het meer (on)gezonde product.
Olijfolie, kaas, sardines of ham krijgen soms een D of E-score, terwijl diepvriesfriet of cola light een A of B krijgen. Hoe kan dit?
De Nutri-Score zorgt ervoor dat consumenten producten binnen een categorie of van een bepaald merk kunnen vergelijken. Als producten een hoog gehalte aan verzadigde vetzuren en zout (die best in beperkte mate worden geconsumeerd) hebben, weegt dit door in de berekening. Sardines krijgen bijvoorbeeld een D-score als ze werden opgelegd in olie of gegrild; ‘naturel sardines’ krijgen een A.
Bij diepvriesfriet en light frisdranken is er echter iets anders aan de hand.
Diepvriesfriet krijgt vaak een A (rauw) of B (voorgebakken), omdat de verdere bereidingswijze niet wordt meegerekend in de score. Het zijn dus gewoon gepelde en gesneden aardappelen. De score verandert echter na de aankoop, wanneer ze gebakken worden in de oven (ook een B) of in vet (C). foodwatch vindt het belangrijk dat consumenten een waarschuwing krijgen over de score van het eindproduct (na aankoop en bereiding thuis). Dit kan door zowel de Nutri-Score van het product bij aankoop, als na de bereiding weer te geven.
Light frisdrank zoals cola light krijgt een B, omdat het product suikervrij is en eenvoudigweg geen voedingswaarden bevat. De suiker is vervangen door zoetstoffen, die de Nutri-Score (nog) niet negatief beïnvloeden. Omdat zoetstoffen echter voor gewenning aan zoetheid zorgen en de gezondheidseffecten op lange termijn nog niet zijn gekend, wil Foodwatch dat het gebruik van zoetstoffen leidt tot een devaluatie van de score.
[Update mei 2023] Het verbeterde algoritme voor dranken achter Nutri-Score houdt inmiddels rekening met zoetstoffen.
In deze studie beantwoorden wetenschappers verdere kritische vragen over de Nutri-Score.
Voor elke score is er een logische verklaring. Dit wil echter niet zeggen dat de Nutri-Score niet verder verbeterd kan worden. De Nutri-Score is momenteel het best mogelijke systeem, maar is zoals geen enkel voedselkeuzelogo ‘perfect’. Daarom zal Foodwatch blijven waken over een goede ontwikkeling van het logo.