Scorekaart Pesticiden
In de graanteelt wordt volop gespoten met pesticiden. Aangezien de helft van alle EU-landbouwgrond uit graanvelden bestaat is het gifvrij maken van deze sector onze nummer-1 prioriteit. Wij vinden dat supermarkten hierbij hun verantwoordelijkheid moeten nemen, maar uit ons onderzoek blijkt dat zij hier amper aan bijdragen.
Om dit nog beter inzichtelijk te maken publiceren we een scorekaart waarop bekende Europese supermarktketens zijn gerangschikt. Er is werk aan de winkel, in ons land vooral bij Spar en ALDI die het slechtst scoren van allemaal. Klik hieronder per Nederlandse supermarkt voor een toelichting. Alle onderzochte Europese supermarkten in één oogopslag zien, inclusief legenda? Download dan de volledige scorekaart (in PDF, opent in nieuw venster) .
Albert Heijn gebruikt een online tool om het gebruik van bestrijdingsmiddelen door haar boeren in Nederland te verzamelen. 95% van de Nederlandse boeren die aan de supermarkt leveren, hebben hun pesticidengebruik al via deze tool geregistreerd. Met deze gegevens kan de supermarkt berekeningen maken van de milieu-impact van dit pesticidengebruik. De supermarkt is momenteel niet bereid om de gegevens openbaar te maken. En Albert Heijn verzamelt alleen de pesticidengegevens van Nederlandse boeren, niet van toeleverende boeren uit andere landen. Albert Heijn heeft een breed aanbod van biologische producten en wil dit verder uitbreiden. De supermarkt wil klanten expliciet stimuleren om biologische producten te kiezen door middel van verschillende strategieën.
Jumbo gaf aan te werken aan het verduurzamen van de keten en dat een belangrijk onderdeel daarvan het vergroten van het aanbod van biologische producten is: het toevoegen van producten of het vervangen van gangbaar door biologisch. Alle centraal ingekochte Nederlandse groenten en fruit bij Jumbo zijn On the Way to PlanetProof gecertificeerd. Binnen "On the Way to PlanetProof" zijn sommige wettelijk toegestane gewasbeschermingsmiddelen niet toegestaan en is het gebruik van andere middelen aan voorwaarden gebonden om de milieubelasting te verminderen. Dit betekent echter niet dat de producten pesticidevrij zijn en we hebben ook geen exacte gegevens over de hoeveelheid pesticide die gebruikt is bij de productie. Jumbo heeft een ruim aanbod biologische groente, fruit en graanproducten.
Plus en Coop hebben geen samenhangende strategie om het gebruik van pesticiden te verminderen. De supermarkten streven er wel naar om hun biologische aanbod te vergroten. In 2021 heeft Plus zichzelf ten doel gesteld om het biologische aanbod in drie jaar te verdubbelen. Het jaarverslag 2022 vermeldt een groei van 8% in de verkoop van biologische producten. Het blijft echter onduidelijk wat het aandeel in het gehele assortiment is. Ook is een vergelijking met 2021 niet mogelijk, omdat in dit jaarverslag de equivalente gegevens ontbreken. De supermarkten bieden wel een aantal producten aan met het label On the Way to PlanetProof, maar dat betekent niet dat de producten pesticidevrij zijn en we hebben ook geen exacte gegevens over de hoeveelheid pesticide die gebruikt is bij de productie.
DekaMarkt beweert een inkoopbeleid te hebben dat gericht is op het vergroten van het biologische aandeel. Het bedrijf onderzoekt welke conventionele producten vervangen kunnen worden door biologische.
De antwoorden van Lidl NL waren echter erg gericht op het verminderen van residuen op groenten en fruit. Op hun website zeggen ze te streven naar het vergroten van het biologische aanbod van groenten en fruit en deze producten meer te promoten. Alle Nederlandse groente- en fruitproducten dragen het label On the Way to PlanetProof. Binnen dit programma zijn sommige wettelijk toegestane gewasbeschermingsmiddelen niet toegestaan en is het gebruik van andere producten aan voorwaarden gebonden om de milieu-impact te verminderen. Dit betekent echter niet dat de producten pesticidevrij zijn en we hebben ook geen exacte gegevens over de hoeveelheid pesticide die bij de productie is gebruikt. Naast graanproducten biedt de supermarkt ook biologisch brood aan. Lidl heeft, net als de meeste supermarkten, gegevens over het voorkomen van residuen, maar geen gegevens over het gebruik van pesticiden bij de primaire productie.
Dirk heeft geen strategie om pesticiden in de voedselproductie te verminderen. In tegenstelling tot veel andere supermarkten zegt Dirk wel inzicht te hebben in welke bestrijdingsmiddelen hun leveranciers gebruiken bij de primaire productie. De supermarkt is echter niet bereid om deze informatie met foodwatch te delen.
Vomar stelt dat hun inkoopbeleid erop is gericht om in elke productcategorie een biologisch alternatief aan te bieden. De supermarkt presenteert echter geen specifieke strategie om het gebruik van pesticiden te verminderen, zelfs niet in de sector groenten en fruit. Ze hebben geen doel of plan om het biologische aanbod te vergroten. Vomar is een van de drie supermarkten met een eigen bakkerij, die ook biologische broden aanbiedt. De overgrote meerderheid van de broden die hier worden gebakken zijn echter niet biologisch.
Spar heeft geen strategie om het gebruik van pesticiden te verminderen, zelfs niet voor de sector groenten en fruit. De supermarkt biedt verder geen groenten en fruit aan in biologische kwaliteit. De supermarkt biedt wel een aantal producten aan met het label On the Way to PlanetProof, maar dat betekent niet dat de producten vrij zijn van pesticiden en we hebben ook geen exacte gegevens over de hoeveelheid pesticiden die bij de productie worden gebruikt.
Het verschil tussen ALDI in Duitsland en ALDI in Nederland is opmerkelijk. Terwijl ALDI in Duitsland een van de grootste verkopers van biologische producten is, ook voor betaalbare prijzen, heeft ALDI in Nederland slechts een zeer beperkt aanbod: aardappelen en rode bieten zijn de enige keuzes als het gaat om groenten en fruit. ALDI biedt wel groenten en fruit aan met het label On the Way to PlanetProof, net als verschillende andere supermarkten. Maar omdat het gebruik van pesticiden in de primaire productie nog steeds is toegestaan voor producten met dit label, zijn de groenten en fruit niet vrij van pesticiden.
