70% supermarkt bestaat uit omstreden ‘ultra processed foods'
Met eten uit de fabriek is op zich niks mis. Althans, dat is de theorie. Toch is er in de praktijk van alles mis mee. Zoveel zelfs dat zowel de Wereldgezondheidsorganisatie als wetenschappers er in binnen- en buitenland voor waarschuwen: mijd als het even kan de ‘ultra-processed foods’; het sterk bewerkte fabrieksvoedsel. Eet zoveel mogelijk onbewerkt en vers, is de boodschap van steeds meer gezaghebbende instanties. Maar dat is niet zo makkelijk: meer dan twee derde van de producten die de supermarkten jou willen verkopen zijn ultra-processed foods, zo blijkt uit onderzoek van foodwatch.
Steeds meer van ons eten komt uit de fabriek. Met behulp van kleurstoffen, aroma’s, smaakversterkers, suiker enz., heeft de voedingsindustrie een groot scala aan (voor veel consumenten) prachtig ogende, zinnenprikkelende en de tong strelende hypersmakelijke producten gefabriceerd.
Hoogleraar Jaap Seidell omschrijft de ultra-processed foods als volgt: “Ultra-processed foods zijn voedingsmiddelen die hypersmakelijk en zelfs verslavend dan wel quasi-verslavend lekker zijn maar doorgaans een beperkte voedingswaarde hebben bij een relatief hoge energie-dichtheid. Ze missen essentiële voedingsstoffen als vitamines, mineralen en zijn ook vezelarm.”
Doordat deze producten met goedkope grondstoffen zoals suiker, aan een lopende band en op grote schaal zijn gemaakt, kunnen ze voor een lage prijs – veelal goedkoper dan vers onbewerkt voedsel als groente en fruit – worden aangeboden.
Daar komt bij dat de winstmarges op deze producten vaak ook erg aantrekkelijk zijn, en veelal hoger dan op gezonde, verse producten. De voedingsindustrie heeft er dan ook belang bij om jou en anderen deze producten zoveel mogelijk te verkopen. Ze gebruikt daarbij vaak agressieve vormen van marketing. Denk aan kindermarketing, waarbij met miljoenenbudgetten en achter de rug van ouders om kinderen bijvoorbeeld via Youtube, en zelfs tot in de scholen, worden verleid meer snoep te eten.
Zo komt het dat het grootste deel van de supermarkt ondertussen bestaat uit deze ultra-processed foods: 7 van de 10 producten in de supermarkt. Gezonde onbewerkte verse producten als groente en fruit zijn verreweg in de minderheid.
En dat is een probleem, want ultra-processed foods spelen een buitengewone grote rol in de huidige gezondheidscrisis. Hoogleraar Seidell concludeert over sterk bewerkte producten:
“Met de veiligheid van deze voedingsmiddelen is microbiologisch gezien niets mis. […] Wel dragen ze in buitensporige mate bij aan de consumptie van toegevoegde (vrije) suikers, zout en transvetten en daarmee aan de mondiale epidemie van welvaartsziekten.”
De wereldgezondheidsorganisatie speekt ondertussen over een ‘obesitasepidemie’. Maar ook de artsenorganisatie in Nederland stelt dat obesitas de grootste bedreiging is voor onze gezondheid. Wist je dat er alleen al in Nederland wekelijks 1.200 patiënten met suikerziekte (het voedingsgerelateerde diabetes type 2) bijkomen?
Hoogste tijd dus om in actie te komen en met een fors pakket maatregelen te zorgen dat de gezonde keus weer een makkelijke aantrekkelijke keuze wordt. Dat kan door bijvoorbeeld junkfood uit scholen te weren, ongezonde kindermarketing aan te pakken, subsidies op groente en fruit en een taks op junkfood en frisdrank, een strikt verbod op misleidende etiketten, waarschuwingen op junkfood, enz. Er is van alles mogelijk, maar de bottom line is: maak de keuze voor gezond vers eten weer aantrekkelijk en makkelijk voor iedereen.
Het kabinet wil er niet aan. Zij gelooft in zelfregulering: de voedingsindustrie waakt over onze gezondheid. Absurd. Dat beleid faalt al jaren, concludeerde ook het RIVM recent.
Laat ze weten dat we niet langer geregeerd willen worden door de voedingsindustrie maar door een regering die een gezond voedselbeleid voert. Al meer dan 16.000 mensen deden mee. <link nl onze-campagnes onderwerpen suiker-vet-co e-mailactie-suiker>Doe jij ook me aan de e-mailactie?
Lees meer over ons onderzoek naar ultra-processed foods in de supermarkt.