Nieuw foodwatch-rapport: voor pesticidevrije landbouw
Pesticiden hebben het landbouwsysteem van de EU volledig in hun greep. In het nieuwe foodwatch-rapport "Locked-in pesticides" worden concrete beleidsmaatregelen voorgesteld voor een pesticidenvrije EU-landbouw in 2035.
Aanvankelijk leken pesticiden een nuttig instrument voor de bestrijding van insecten, onkruid en ziekten, maar in feite creëerden zij een kwetsbaar landbouwproductiesysteem. Deze kwetsbaarheid creëerde een vicieuze cirkel van afhankelijkheid van pesticiden, die de boeren nu gevangenhoudt in een "lock-in" waaraan geen ontsnappen mogelijk lijkt.
Het menselijke voedselproductiesysteem wordt momenteel geconfronteerd met verschillende ernstige bedreigingen: klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en leegloop van het platteland. Pesticiden, als onderdeel van de "moderne" landbouw, zijn een belangrijke oorzaak van deze bedreigingen. Daarom moet Europa uit zijn pesticidenval worden bevrijd!
“Politici moeten toegeven dat het landbouwsysteem van de EU volledig afhankelijk is van synthetische bestrijdingsmiddelen. De enorme schade en kosten die daarmee gepaard gaan, zijn nog niet in de prijs verwerkt, laat staan systematisch verholpen. Zo bouwen we niet aan een veerkrachtig en duurzaam voedselsysteem voor de EU!”directeur foodwatch Nederland
Waarom huidig beleid onvoldoende is
Vanaf het allereerste begin sinds de ingebruikname zijn er negatieve bijwerkingen van pesticiden. Ongewenste insecten en dieren werden snel resistent. Pesticiden elimineren ook nuttige organismen en kunnen een nog hogere plaagdruk veroorzaken (heropleving). Zowel resistentie als heropleving leiden tot meer pesticidengebruik (de vicieuze cirkel van afhankelijkheid).
Daarom is Frankrijk er bijvoorbeeld een paar jaar geleden helemaal niet in geslaagd om zijn gewenste doelstelling van 50 procent minder pesticidengebruik te halen. Integendeel, de verkoop van pesticiden steeg in de meeste Franse departementen en in bij de meest belangrijke gewassen, zoals wijndruiven, zachte tarwe, gerst en koolzaad.
Met de ‘Van Boer tot Bord’-strategie (Farm to Fork) heeft de Europese Commissie voor het eerst een concrete doelstelling voor pesticidenreductie van 50 procent vastgesteld. Reductiedoelstellingen zijn één stap, maar ze zullen geen oplossing bieden voor het fundamentele probleem dat de Europese boeren vastzitten aan het gebruik van pesticiden.
Streefdoelen zonder passende beleidsmaatregelen zijn pseudo-politiek die ten koste gaan van ons allemaal en van toekomstige generaties.
“We bevinden ons in een klimaatcrisis en een biodiversiteitscrisis. Door de afhankelijkheid van Europa van pesticiden aan te pakken, kunnen we verschillende landbouwproblemen tegelijk aanpakken, wat een algemeen positief effect zal hebben. Er zijn geen technische belemmeringen, maar alleen politieke onwetendheid. De vraag waar het om gaat is: zijn we voor of tegen de toekomstige voedselzekerheid in de EU?”onafhankelijk deskundige op het gebied van bestrijdingsmiddelen en auteur van het foodwatch-rapport
Hoe pesticiden een halt toe te roepen
We hebben beleidsmaatregelen nodig, niet alleen streefcijfers. In het foodwatch-rapport worden de maatregelen opgesomd die moeten worden genomen: maatregelen die een reëel effect zullen hebben op de bevrijding van Europa uit deze valstrik van pesticiden. Het is beheersbaar. Het is realistisch. Het hangt alleen af van de juiste politieke beslissingen. De instrumenten zijn beschikbaar en het is tijd om nu te beginnen!
De meest dringende stappen zijn:
- EU-landbouwsubsidies moeten worden ingezet voor het stopzetten van het gebruik van pesticiden. Dit zou het voor landbouwers economisch lonend maken om uit de pesticidenval te stappen.
- een hervorming van de huidige toelatingspraktijk voor pesticiden. Nu is de wijze van toelating erg zwak en wordt bijna elke aanvraag toegelaten. Alle toelatingen voor bestrijdingsmiddelen moeten worden getoetst op hun absolute noodzaak.
- de invoering van een pesticidenbelasting in de hele EU. Door schadelijkere stoffen zwaarder te belasten, worden pesticiden effectief teruggedrongen.