Het stukje vlees op ons bord gaat vaak met veel dierenleed gepaard. Daarom proberen we regelmatig aandacht te vragen voor deze slachtoffers van de voedingsindustrie. De kranten staan de laatste tijd weer bol van treurig nieuws over dieren in veel te kleine kooien, dieren vervoerd in hun eigen stront en dieren met afgeknipte snavels en afgebrande staarten. Tijd om stil te staan bij de dieren in de voedselindustrie.
Meer EU-geld voor promotie vlees dan voor groente en fruit
In Nederland worden dagelijks circa 40.000 varkens, bijna 6000 runderen en bijna 1,5 miljoen vleeskuikens geslacht. In totaal gaat het om circa 1,8 miljoen geslachte dieren per dag. Veel van deze slacht is bestemd voor de export, (Nederland is de grootste vleesexporteur van de EU), maar ook consumeren we zelf gemiddeld 38 kilo vlees per persoon per jaar. Vleesconsumptie daalt al jaren vrijwel niet, terwijl de Gezondheidsraad het advies geeft meer plantaardig en minder vlees te eten. Beter voor de gezondheid, de dieren en het klimaat. De Nederlandse overheid stimuleert dit echter nauwelijks. Dit advies werd zelfs voor een klimaatcampagne door toenmalig minister van Landbouw Schouten onder de pet gehouden. Ook de EU promoot een plantaardig dieet allerminst en voorziet de vleesindustrie rijkelijk van subsidie, zo bleek uit een Greenpeace-rapport uit 2021. In de periode 2016-2020 ging er 252 miljoen euro naar de promotie van vlees en zuivel; dit was 32% van het totale promotiebudget voor landbouwproducten. Ter vergelijking: slechts 19% ging naar promotie van groenten en fruit. Intussen doet de vleesindustrie er via het zaaien van desinformatie alles aan om het plantaardig dieet in een kwaad daglicht te stellen zegt een rapport van de Freedom Food Alliance dat vorige week is verschenen.
Wanneer komt er een einde aan ‘the cage age’?
Het is slecht gesteld met het dierenwelzijn van Europese boerderijdieren. In Europa zitten 300 miljoen dieren in veel te kleine kooien. Varkens in Nederland hebben tussen de 0,2 en 1 vierkante meter tot hun beschikking. In 2018 namen Europese burgers gesteund door 170 NGO’s, waaronder Foodwatch, het initiatief om een einde te maken aan dit ‘tijdperk van kooien’. 1,4 miljoen EU-burgers steunden dit European Citizens Initiative. De Europese Commissie beloofde daarop in 2023 met een wetsvoorstel te komen voor een verbod op kooien, maar dit voorstel laat nog altijd op zich wachten. De Europese Ombudsman buigt zich nu over dit uitstelgedrag van de Commissie. Niet alleen worden dieren zo nog altijd onnodig wreed behandeld, het is ook een klap in het gezicht van al die EU-burgers die gebruik hebben gemaakt van hun democratische recht tot het nemen van een dergelijk initiatief.
Aangenomen amendement Wet dieren toch van tafel
Niet alleen op EU-niveau worden er initiatieven genomen om dierenwelzijn van boerderijdieren te verbeteren, ook onze Tweede Kamer heeft daartoe eind vorig jaar een amendement van Leonie Vestering van de Partij van de Dieren aangenomen. Een dier mag geen pijn lijden en het welzijn en gezondheid van een dier mag niet benadeeld worden met het doel een dier op een bepaalde manier te kunnen huisvesten, stelt het amendement. Omdat dieren vaak in groten getale op een klein oppervlak worden gehouden, raken ze gestrest en gaan ze elkaar pikken of bijten. Veel boeren branden daarom staarten van biggen af (hoewel dit door de EU verboden is sinds 1991) en knippen snavels van kippen. Met dit amendement zouden boeren hun stallen moeten aanpassen aan hun dieren in plaats van dieren aan hun stallen. Echter, demissionair minister Adema van Landbouw weigert het amendement uit te voeren en komt met eigen voorstellen. Hoogst ongebruikelijk en ondemocratisch bij een wet die al is aangenomen door de Kamer.
Dieren in hun eigen stront
Levende dieren worden over de hele wereld verscheept en dierexport over zee vormt een groeimarkt. Journalistiek onderzoeksplatform Follow the Money onthulde allerlei misstanden op dit soort schepen naar aanleiding van drie aangespoelde koeienkarkassen op de Franse stranden. Zo zijn deze schepen vaak niet geschikt voor veetransport, ze zijn roestig en zitten vol asbest, met grote risico's op verwondingen en botbreuken bij de dieren. De ruimte voor vee is te klein volgens de richtlijnen, dieren staan in hun eigen stront en hebben daardoor ademhalingsproblemen door de ammoniaklucht. Deze misstanden blijven vaak verborgen. Tot eind februari, toen teisterde de poeplucht van een schip met 19.000 koeien heel Kaapstad. De koeien waren bedekt met stront en waren er niet best aan toe, maar een einde aan dit soort dieronterende transporten lijkt nog ver weg.
Verborgen dieren op je bord
Circa 5% van de Nederlandse bevolking is vegetariër, veganist of pescotariër en er zijn ook mensen die vanuit religieuze overtuiging bepaalde dieren niet eten, zoals varkens, of allergisch zijn voor bijvoorbeeld lactose. In 2014 schreven wij al over verborgen dieren op je bord, maar het is hier inmiddels nog niet beter mee gesteld. Het tv-programma Keuringsdienst van Waarde maakte een uitzending over gelatine. Dit bindmiddel uit de huid en botten van runderen en varkens blijkt in allerlei producten te zitten waar je het niet meteen verwacht. Maar ook proteïnepoeder, het glansmiddel schellak afkomstig van luizen (E904), ossenwit als frituurvet en nog veel meer dierlijke ingrediënten vinden hun weg naar je bord. Sla er voor de zekerheid dit overzicht van de Vegetariërsbond op na.
