Nationaal Schoolontbijt

Kinderen stimuleren tot gezond ontbijten is een goed initiatief. Maar ze blootstellen aan kindermarketing op school is een slecht plan.

Wat is er aan de hand?

Elk jaar organiseert het Voorlichtingsbureau Brood het Nationaal Schoolontbijt, waaraan zo'n 2.000 scholen en 400.000 leerlingen meedoen. De organisatie wil kinderen stimuleren om goed te ontbijten.

Maar dit mooie idee heeft in de praktijk een nare keerzijde gekregen. Het Nationaal Schoolontbijt is een podium geworden voor grote voedselbedrijven die jonge kinderen bestoken met slimme marketingtechnieken. Merken als Venz, ERU, Blue Band en Appelsientje sierden in 2013 opzichtig de schoolontbijttafels: zij sponsoren het Nationaal Schoolontbijt graag. De blije sfeer tijdens het landelijke mediaspektakel draagt immers bij aan een positief imago van hun product.

Zo dringt kindermarketing voor (soms onverantwoorde) producten via het Nationaal Schoolontbijt ook de scholen binnen. Het schoolontbijt zou kinderen een verantwoord ontbijt moeten voorschotelen. In plaats daarvan kregen de basisscholieren in 2013 brood met halvarine, hagelslag, zoute smeerkaas en sinaasappelsap uit een pakje. Groente en fruit kwamen in het ontbijtpakket niet voor. De inhoud van deze ontbijtpakketten werd namelijk samengesteld door de sponsorende voedselbedrijven. Niet 'gezond ontbijten' was het credo, maar 'wie betaalt, bepaalt'.

Veel kinderen tussen 4 en 12 jaar eten wel brood, maar 92 procent eet te weinig groente en 72 procent krijgt dagelijks te weinig fruit. Toch vullen de sponsors van het Nationaal Schoolontbijt de ontbijttafels vooral met brood en broodbeleg. Waarom? Omdat het ze niet in de eerste plaats gaat om de gezondheid van de kinderen, maar om de promotie van hun eigen producten. In hun gratis pakketjes treffen de schoolkinderen vooral te zoete, te vette of te zoute producten aan die oranje of rood scoren volgens het verkeerslichtsysteem.

Wat betekent dit voor jou?

De gevolgen van overgewicht en obesitas (extreem overgewicht) raken iedereen: we betalen allemaal mee aan de stijgende zorgkosten als gevolg van hart- en vaatziekten en diabetes, die veroorzaakt worden door overgewicht. En ben je als kind te dik, dan is de kans groot dat je als volwassene ook te zwaar bent. Nu al is 41 procent van alle Nederlanders te zwaar.

Als kindermarketing ook in de scholen voet aan de grond krijgt, is er nauwelijks meer een plaats waar kinderen níet geprikkeld worden om te snacken en te snoepen. Als individuele ouder of leerkracht kun je daar niet veel tegen ondernemen – wel kun je de zaak aan de orde stellen op je eigen school. Maar samen met foodwatch kun je meer doen: teken de petitie aan de overheid en eis dat scholen en kinderdagverblijven reclamevrije zones worden. Houd kindermarketing uit onze scholen en kinderdagverblijven! >>naar de petitie

Wat is de stand van zaken?

De Reclamecode voor Voedingsmiddelen verbiedt reclame op scholen - inclusief productsampling, tenzij het gaat om voorlichtende activiteiten én een erkende autoriteit daarmee instemt. In het geval van het Nationaal Schoolontbijt is deze autoriteit het Voedingscentrum. Daarmee legitimeert het de reclame voor voedselproducten die níet passen in de richtlijnen voor een gezond ontbijt die het Voedingscentrum zelf aanbeveelt. Voedselbedrijven kunnen zo fluitend hun eigen afspraken omzeilen: zij zouden geen reclame maken voor kinderen tot 7 jaar en terughoudend zijn bij kinderen tot 12 jaar.

De kritiek van foodwatch op het ontbijt werd breed uitgemeten in de landelijke media en leidde tot Kamervragen. Het Voorlichtingsbureau Brood – de organisator van het Nationaal Schoolontbijt – nodigde foodwatch uit voor een gesprek en beloofde beterschap: in 2014 zal het alleen verantwoorde producten op tafel zetten en krijgen voedselproducenten minder kans om reclame te maken. Lees meer over het gesprek tussen foodwatch en het Voorlichtingsbureau Brood >>Lees meer

Wat wil foodwatch?

foodwatch vindt dat de overheid paal en perk moet stellen aan kindermarketing. Om te beginnen in de scholen en kinderdagverblijven: hier mogen kinderen ongestoord leren, zonder de consumptiecultuur die buiten de schoolmuren zo nadrukkelijk aanwezig is. foodwatch wil dat de overheid van scholen en kinderdagverblijven reclamevrije zones maakt.

Wil je meer weten?

>> Lees verder