'Suikerprofessor' moet rectificeren
Een professor die betaalde opdrachten verwierf voor tientallen bedrijven waaronder Bayer, de Suikerstichting, Kellogg's, Coca-Cola en Unilever, en die doodleuk in een publicatie in een wetenschappelijk blad aangeeft geen enkel potentieel belangenconflict te hebben...? foodwatch pakte het met succes aan.
De 'suikerprofessor'
Bij de Universiteit van Maastricht zit een professor die uitstekende banden heeft met de voedingsindustrie: Fred Brouns (en hij is niet de enige overigens). Zijn <link https: www.maastrichtuniversity.nl fred.brouns>universiteitspagina meldt meer dan 50 bedrijven waarvan hij financiering binnensleepte. Met name grote voedingsbedrijven als Unilever, Coca-Cola en Kellogg's vallen op.
Ook maakte hij met de suikerindustrie promotiefilmpjes - door henzelf educatiefilmpjes genoemd - en schitterde hij als wetenschapper in een betaalde bijlage van de suikergrootmacht Royal Cosun Suikerunie in de krant NRC.
Is dat per definitie slecht? Volgens het kabinet juist niet. Die stuurt juist aan op meer financiering van de wetenschap door de industrie en minder overheidsgeld. De overheid stelt het zelfs vaak tegenwoordig verplicht om financiering uit het bedrijfsleven te verkrijgen. Dan krijg je meer praktijkgericht onderzoek, zegt het kabinet, al lijkt het vooral een botte bezuiniging. Vervolgens stelt ze amper randvoorwaarden om die betaalde wetenschap wel eerlijk te houden. Zo ontstaat een broeinest voor oneerlijke wetenschap.
De basis van eerlijke wetenschap is dat je weet welke pet een wetenschapper op heeft bij een publicatie. Als zo'n wetenschapper vele malen betaald is door de voedingsindustrie, specifieker nog de suikerindustrie, dan is het cruciaal dat je dat weet als je een betoog leest over waarom een dieet met minder koolhydraten en/of suiker geen goed plan zou zijn.
Een wetenschappelijke publicatie die betaald is door de industrie, hoeft niet feitelijk onjuist te zijn om mensen toch op het verkeerde been te zetten. Vaak wordt vooral via selectief winkelen een verkeerd beeld geschetst. Als je bijvoorbeeld alleen maar de voordelen van suiker opnoemt en de grote maatschappelijke nadelen weglaat, creer je al snel een sterk verkeerd beeld van suiker zonder hard te liegen.
Mede daarom zijn er publicatieregels die in grote lijn bepalen dat je altijd je mogelijke belangenconflicten moet vermelden. Maar als zulke regels gewoon worden genegeerd en zo'n 'suikerprofessor' zelfs provocatief in zo'n <link https: link.springer.com article>publicatie stelt "This publication has been made WITHOUT any involvement of the Food Industry. The sole intention of the author is to help create transparency... The author has no conflicts of interest." dan leest dat dus anders dan als je weet dat dezelfde prof een waslijst aan opdrachtgevers uit de voedingsindustrie op zijn CV heeft, inclusief de suikerindustrie.
Recificatie
Nadat foodwatch al in oktober een klachtenprocedure startte bij het wetenschappelijke blad tegen de publicatie van de 'suikerprofessor', en meermalen het blad herinnerde aan de klacht, kregen we 6 maanden later eindelijk een reactie: de professor heeft een <link https: link.springer.com article s00394-019-01959-w>rectificatie geplaatst waarin hij nu wel zijn banden met de suikerindustrie vermeldt.
'Geheime' betaalde wetenschap ondermijnt eerlijke politiek
Maar hier gaan we het zeker niet bij laten. We weten dat het niet één foutje van één suikerprofessor is, maar een structureel probleem waar toenemende betaling van de (voedings)industrie aan de wetenschap een eerlijke discussie ondermijnt.
Met zijn miljardenlobby is de industrie al een machtige gesprekspartner in de politiek. Met argumenten proberen we toch de politiek te overtuigen gezonder beleid te voeren. Maar als diezelfde industrie een eerlijke discussie ondermijnt door ook de wetenschap 'te kopen' zodat we niet meer op basis van wetenschappelijke feiten de discussie kunnen aangaan, dan is er iets fundamenteel fout.
Daartegen zal alles in het werk moeten worden gesteld. En dat zijn we ook van plan! Wordt vervolgd.