Uitspraak rechtszaak: NVWA mag transparantie vertragen
foodwatch heeft ontzettend veel positieve reacties gekregen op de rechtszaak. Helaas moeten we slecht nieuws brengen. De strategie van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om zich te verschuilen achter procedures, is succesvol gebleken. Op de zitting noemde de rechter het betoog van de NVWA nog een “treurig verweer”, maar in de uitspraak bleek dat de rechtbank er niet omheen kon. Uiteraard geven we niet op. foodwatch zal de informatie blijven opeisen. Maar nieuwe procedures duren lang. We zullen dus nog maanden moeten afwachten of er ooit openbaar wordt welke vleesproducten mogelijk onveilig waren of zijn. Dat de NVWA met deze vertragende strategie weg komt, stelt ons zeer teleur.
Heb jij de e-mailactie aan de NVWA om openheid tijdens voedselschandalen en fraude te eisen nog niet getekend? Doe dat dan nu! Naar de e-mailactie>>
Achtergrond
Begin februari maakte de NVWA bekend dat er na de grootschalige fraude bij Willy Selten opnieuw sprake was van een schandaal bij een Nederlandse vleesverwerker. Dit keer ging het om slachthuis Van Hattem BV in Dodewaard. De NVWA riep op 6 februari 28 miljoen kilo vlees terug, als resultaat van in december en januari verricht onderzoek. Het vlees was niet traceerbaar en er waren mogelijk ongekeurde dieren in verwerkt. Zodoende was het vlees volgende de NVWA ‘ongeschikt voor menselijke consumptie’ en kon ‘de veiligheid niet worden gegarandeerd’. De autoriteit riep het vlees tot aan de supermarkt terug, maar consumenten werden nooit ingelicht over de producten waar het verdachte vlees in terecht is gekomen.
foodwatch begon op 5 februari 2014 een procedure op basis van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) om daar duidelijkheid over te verkrijgen. Toen de NVWA meer dan een maand later weigerde om stukken openbaar te maken, verschool de instantie zich achter procedureregels. Ze beweerde ten tijde van het WOB-verzoek niet over de informatie te beschikken. foodwatch gelooft daar niets van; je kondigt geen recall van 28 miljoen kilo vlees aan na twee maanden verscherpt toezicht zonder dat je iets weet van de producten en afnemers van het bedrijf.
Een treurig verweer van de NVWA
Op 20 mei vond de zitting plaats. Alhoewel de NVWA toegaf inmiddels wel over documenten te beschikken, volhardde ze bij het procedurele argument dat er ten tijde van het verzoek van foodwatch geen documenten waren. Op de zitting noemde de rechter dat nog een “treurig verweer”, maar in de uitspraak bleek dat de rechtbank er niet omheen kon. De rechtbank meent weliswaar “dat het [de NVWA] vrij staat om in daartoe in aanmerking komende gevallen te bezien of het mogelijk en wenselijk is om stukken mee te nemen die korte tijd vóór het besluit op het verzoek bij verweerder bekend zijn.” Maar de rechtbank constateert ook: “Deze vrijheid (…) kan de rechter slechts zeer terughoudend toetsen.”
Consument verdient transparantie
De beslissing van vandaag vertraagt de transparantie die de consument verdient en die de sector zo nodig heeft. foodwatch heeft inmiddels een nieuw WOB-verzoek ingediend, maar we hebben er geen enkel vertrouwen in dat de NVWA de gegevens op een later tijdstip wel openbaar zal maken. Bij het paardenvleesschandaal in 2013, toen 50 miljoen kilo vlees werd teruggeroepen, kwam immers ook geen openheid. Bovendien zal het meeste (onveilige) vlees al zijn opgegeten ten tijde dat het nieuwe verzoek wordt beoordeeld.
Update 18 september 2014: Het nieuwe WOB-verzoek van foodwatch heeft helaas niet geresulteerd in voor consumenten relevante informatie. foodwatch heeft van de NVWA enkel een lijst gekregen met geanonimiseerde producten. Lees hier (PDF) de afwijzing die foodwatch van de NVWA ontving. En je kunt de lijst met geanonimiseerde producten hier downloaden (PDF).
Wil jij ook direct weten in welke producten het mogelijk onveilige vlees is verwerkt? Eis dan nu openheid bij de NVWA.