Capaciteitsgebrek houdt omstreden pesticiden in gebruik

Onderzoek schadelijkheid pesticiden blijft ongezien in lade

Pesticiden die de hormoonhuishouding kunnen verstoren of toxisch zijn voor de voortplanting, blijven door capaciteitsgebrek van de Europese beoordelingsinstanties nog jarenlang toegestaan in de groente- en fruitteelt. Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat de bij wet vastgelegde herbeoordeling op schadelijkheid bij tientallen omstreden pesticiden keer op keer wordt uitgesteld. Chronisch gebrek aan beoordelingscapaciteit wordt als reden aangegeven. Bij gebrek aan een herbeoordeling, wordt de toelating van deze pesticiden ongezien automatische verlengd. Daardoor blijven nieuwe wetenschappelijke inzichten over de schadelijkheid ongelezen. foodwatch eist dat er onmiddellijk een einde komt aan deze dubieuze praktijk.

Corinne Cornelisse, campaigner voedselveiligheid bij foodwatch: "Dit capaciteitsprobleem wordt letterlijk op het bord van de consument gelegd. Dat is de omgekeerde wereld van het in Europa afgesproken voorzorgsbeginsel. De mogelijke schade aan de financiële belangen van de pesticidenfabrikanten, lijkt zwaarder te wegen voor de Commissie dan de mogelijke schade aan de gezondheid van de consument."

Bestrijdingsmiddelen die in de EU gebruikt mogen worden, moeten voor toelating beoordeeld worden op schadelijkheid. Volgens de wet moet elke stof vervolgens na de eerste tien jaar opnieuw beoordeeld worden om te kijken of volgens nieuwe wetenschappelijke inzichten de risico's van het bestrijdingsmiddel voor mens, dier en milieu nog acceptabel zijn. Regelmatig leidt dit tot een verbod. Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat deze herbeoordeling bij ruim tweehonderd pesticiden veel te laat komt. De oude goedkeuring wordt dan procedureel verlengd, tot wel vier keer achter elkaar. Er zijn meerdere bestrijdingsmiddelen al sinds 2002 toegelaten zonder herbeoordeling. Veel van deze bestrijdingsmiddelen mogen ook in Nederland gebruikt worden.

Risicovolle pesticiden jarenlang verlengd

Ook bestrijdingsmiddelen die ervan verdacht worden dat ze hormoonhuishouding kunnen verstoren of toxisch zijn voor de voortplanting, worden zonder de verplichte herbeoordeling klakkeloos verlengd, ook al mogen stoffen met deze schadelijke effecten niet worden toegelaten volgens de wet. Zo zijn quizalofop-P-tefuryl en flumioxazine, beide toxisch voor de voortplanting, net zoals de hormoonverstoorders chlorotoluron, dimoxystrobin, en thiacloprid procedureel verlengd, terwijl hun schadelijke eigenschappen al in 2015 wettelijk vastgelegd zijn en een herbeoordeling dus logischerwijs tot een verbod zou leiden. Een groot deel van de verlengde pesticiden staat bovendien al sinds 2015 op deze lijst van stoffen die zo risicovol voor mens en/of milieu zijn, dat ze snel vervangen moeten worden door minder schadelijke alternatieven. Deze zomer werd wederom een verlenging aangekondigd van verschillende van deze extra risicovolle bestrijdingsmiddelen.

Verlengingspraktijk moet onmiddellijk stoppen

Consumenten en milieu worden hierdoor jarenlang blootgesteld aan bestrijdingsmiddelen die waarschijnlijk niet voldoen aan de veiligheidscriteria. Dat vindt foodwatch onacceptabel. De consumentenrechtenorganisatie eist een einde aan deze praktijk en een moratorium op het gebruik van bestrijdingsmiddelen die allang herbeoordeeld hadden moeten worden terwijl de risico's ervan al bekend zijn.

Het is onaanvaardbaar dat dit probleem nu letterlijk op het bord van de consument terecht komt, doordat schadelijke stoffen langer op de markt blijven dan wetenschappelijk gezien verantwoord kan worden. De politiek moet haar verantwoordelijkheid nemen en de bescherming van consument en milieu voorrang geven op de economische belangen van de fabrikanten van bestrijdingsmiddelen. Deze stoffen moeten per direct van de markt gehaald worden, vindt foodwatch.

Lees hier het achtergrondrapport 'Ten minste onhoudbaar tot.... Hoe Europa schadelijke pesticiden op ons bord houdt"