Een jaar geleden, op 1 januari 2024, werd Nutri-Score eindelijk hét officiële voedselkeuzelogo in Nederland. Nutri-Score is een keuzelogo dat werkt via een duidelijk herkenbaar stoplichtsysteem voor op de verpakking, het is wetenschappelijk onderbouwd en onafhankelijk van de industrie geformuleerd. Kortom, het is het beste logo om consumenten te helpen betere keuzes te maken. Zorgelijk dus dat een jaar later het logo een slechte reputatie lijkt te genieten in ons land. Onterecht! Natuurlijk kunnen er zaken beter, maar er gaat ook al veel goed. We zetten voor je op een rijtje hoe de zaken ervoor staan.
Vier dingen die goed gaan
1. Herkenbaar en positief
We zien dat de overgrote meerderheid van Nederlandse consumenten al goed bekend is met het logo. Verder is 70% van Nederlandse consumenten er positief over, volgens onderzoek van de Universiteit Utrecht. In Frankrijk waar Nutri-Score al sinds 2017 is ingevoerd maken consumenten daadwerkelijk gezondere keuzes door Nutri-Score. Dit geeft goede hoop voor ons land.
2. Volgens de laatste voedinsgadviezen
Waar tijdens de testperiode in 2019 nog wel eens scores op producten verschenen die niet in overeenstemming waren met de voedingsrichtlijnen, is dat bij het ingaan van het nieuwe algoritme in 2024 sterk teruggedrongen. Voedingsadviezen zijn nu veelal verwerkt in de nieuwe berekening en 80% van de zwaarbewerkte (en daarbij ook ongezonde) producten krijgen een score geel, oranje of donkeroranje (C, D of E).
3. Betere productsamenstelling
Daarnaast gebruiken producenten Nutri-Score om gezondere producten op de markt te brengen of bestaande producten van een betere samenstelling te voorzien. Dit is ook een van de doelstellingen van de Nutri-Score en een goede ontwikkeling.
4. Voortschrijdend inzicht
De Nutri-Score wordt steeds verbeterd en aangepast. Een voorbeeld van een interessante ontwikkeling: er wordt door het Nutri-Sore-team van internationale wetenschappers onderzocht hoe zwaarbewerkt voedsel, oftewel ultraprocessed foods (UPF), meegenomen zou kunnen worden in de Nutri-Score-labelling. Veel consumenten zijn nog niet bekend met de term UPF, maar de gezondheidsrisico’s worden steeds duidelijker in kaart gebracht. De Nutri-Score zou bijvoorbeeld van een zwart kader voorzien kunnen worden als het een zwaarbewerkt product betreft.
En twee dingen die zeker beter moeten
1. Cherrypicking is nog mogelijk
In september van 2024 maakte Danone bekend de Nutri-Score van een aantal van haar producten te verwijderen. De yoghurtdrinks zouden een lagere score krijgen volgens het nieuwe algoritme en daar was de voedselproducent niet blij mee. Wij hekelen deze vorm van cherrypicking. Gelukkig blijven andere producenten wél enthousiast over Nutri-Score: Nestlé heeft zich juist uitgesproken vóór logo. Ook Nederlandse supermarkten hebben beloofd Nutri-Score op al hun huismerkverpakkingen te zetten. In Frankrijk heeft supermarkt Carrefour het initiatief genomen om de Nutri-Score van alle producten in haar webshop te vermelden of deze nou op de verpakking staan of niet. Een mooi voorbeeld voor de Nederlandse supers!
2. Van vrijblijvend naar verplicht
Maar dat is niet genoeg. Een belangrijk doel van Nutri-Score voor de consument is om goede vergelijkingen te kunnen maken binnen productgroepen. Dit kan alleen wanneer het logo op álle producten staat. Tijd voor een verplicht logo voor alle voedselproducenten in de EU. De Europese Commissie had zich hier ook aan gecommitteerd, maar deze belofte is geruisloos van tafel gegaan. Wij hebben het hier niet bij laten zitten en hebben van de Commissie geëist met documenten over de brug te komen om dit proces inzichtelijk te maken. Ondanks kritiek van de Ombudsman (‘wanbeleid van de Commissie’) hebben we deze documenten nog steeds niet ontvangen.
Verwachtingen voor de toekomst?
Als er geen maatregelen genomen worden, stijgt overgewicht alleen maar. Het RIVM heeft berekend dat 2 op de 3 Nederlanders aan overgewicht zal lijden in 2050 als er niets gebeurt. Nutri-Score is misschien niet 100% perfect, maar het is wel het beste voedsellogo dat we op dit moment op tafel hebben liggen. We verwachten dan ook dat Nutri-Score, ondanks tegenslagen, wel steeds meer zal verschijnen op producten. De overheid en voedselproducenten kunnen het zich niet veroorloven geen verantwoordelijkheid te nemen voor de gezondheid van consumenten en Nutri-Score is daar een belangrijk instrument bij.
