Europese Ombudsman concludeert “wanbeheer” van de Commissie voor het achterhouden van documenten

De afwijzing van een formeel verzoek van Foodwatch om toegang tot documenten “vormde een geval van wanbeheer”, schrijft de Ombudsman in een gepubliceerde verklaring. Al in februari vroeg de Ombudsman aan Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om “het document onverwijld vrij te geven”. Tot nu toe weigert de Commissie dit echter te doen.

Voedselinformatie aan consumenten: zeer politiek

In december 2022 slaagde de Europese Commissie er niet in om een voorstel tot wijziging van de ‘Food Information to Consumers’-verordening vrij te geven voor het EU-besluitvormingsproces, dat vervolgens van de agenda verdween. Het zou onder andere een EU-breed, geharmoniseerd en verplicht voedingswaarde-etiket op de voorkant van de verpakking gaan voorstellen. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt duidelijk dat een label zoals Nutri-Score het meest gunstige model hiervoor is.

"Het is bewezen dat de Nutri-Score consumenten helpt om beter geïnformeerde en gezondere voedingskeuzes te maken. Een dergelijk etiket, verplicht en geharmoniseerd in de hele EU, is een van de belangrijkste instrumenten voor de volksgezondheid om ondervoeding en obesitas aan te pakken en niet-overdraagbare ziekten te voorkomen. Toch heeft de Commissie haar plannen om een voedingswaarde-etiket op de voorkant van de verpakking te introduceren zonder echte uitleg van de EU-agenda gehaald", legt Suzy Sumner, hoofd van het Brusselse kantoor van Foodwatch International, uit.

Wij dienden twee verzoeken in voor toegang tot documenten, om uit te zoeken waarom het voorstel voor een voedingswaarde-etiket op de voorkant van verpakkingen nooit het licht zag. De verzoeken vroegen om informatie over verschillende bijeenkomsten tussen de voedingsmiddelenindustrie en de Commissie. Toegang tot het advies van de Regelgevende Onderzoeksraad (RSB), het orgaan dat het groene licht geeft dat een voorstel alle fasen heeft doorlopen en klaar is om gepubliceerd te worden, evenals de concept effectbeoordeling en notulen van vergaderingen, werd echter geweigerd.

Gebrek aan transparantie

Wij maken ons zorgen over het gebrek aan transparantie van het proces. In een weigeringsbrief aan Foodwatch tijdens het proces van het informatieverzoek, stelde de Commissie dat openbaarmaking “het besluitvormingsproces van de instellingen zou ondermijnen” en dat er “geen hoger openbaar belang is om dit te doen”. Daarom gingen wij in januari van dit jaar naar de Europese Ombudsman.

Juke Fluitsma, campaigner bij Foodwatch: "De Ombudsman is tot de conclusie gekomen dat er sprake is van wanbeheer en we zijn blij dat zij volledig achter het feit staat dat de documenten door de Commissie hadden moeten worden vrijgegeven. Maar ondanks verzoeken van de Ombudsman aan het hoogste niveau van de Commissie, wordt toegang tot deze documenten nog steeds geweigerd. Wat valt er te verbergen? De Commissie is de Europese burgers transparantie en een duidelijke uitleg verschuldigd over waarom zij nog steeds geen actie onderneemt, ondanks het bewijs dat een label als Nutri-Score een beslissende maatregel blijkt te zijn tegen obesitas, het groeiende aantal diabetes type 2 en andere niet-overdraagbare ziekten."

Wij zijn een groot voorstander van de invoering van een verplicht en geharmoniseerd etiket op de voorkant van verpakkingen in de hele EU. Net als de Wereldgezondheidsorganisatie in 2021 geloven wij dat Nutri-Score het logo is om te leveren wat nodig is. “De Commissie beweert dat het haar menens is met het bestrijden van kanker en het aanpakken van hart- en vaatziekten, maar weigert te werken aan een eenvoudig hulpmiddel waarvan bewezen is dat het helpt. We hebben vijf jaar verloren. Het is tijd dat de nieuwe Commissie actie onderneemt”, aldus Fluitsma.