EU en kabinet gaan door met controversiële vergunningen omstreden bestrijdingsmiddelen

Vandaag heeft de Europese Commissie, in een extra <link https: ec.europa.eu food sites files plant docs sc_phyto_20190415_ppl_agenda.pdf _blank>vergadering en met steun van Nederland, de vergunning voor een groot aantal omstreden pesticiden verlengd. Hierbij is de procedureel vastgelegde wetenschappelijke veiligheidstoets niet uitgevoerd. De instanties die de veiligheidstoetsen zouden moeten uitvoeren beroepen zich al enige tijd op tijdgebrek. Het zou daarom niet eerlijk zijn richting pesticiden producenten om de stoffen nu te verbieden; de omgekeerde wereld, vindt foodwatch. Het betreft onder andere bestrijdingsmiddelen die eerder in andere procedures zijn aangemerkt als hormoon verstorend of schadelijk voor het ongeboren kind en de vruchtbaarheid. Deze stoffen worden nu ‘blind’ verlengd. Eerder nam het Europees Parlement hiertegen al een resolutie aan. Het Nederlandse kabinet had voorafgaand aan de vergadering <link https: www.tweedekamer.nl kamerstukken brieven_regering _blank>verklaard voor verlenging te stemmen, met een kritische stemverklaring. Dit doet zij ondanks dat ook in de Tweede Kamer tegen soortgelijke verlengingen eerder een <link https: www.tweedekamer.nl kamerstukken _blank>motie is aangenomen. 

Hormoonverstorend en toxisch voor de voortplanting

Op de <link https: ec.europa.eu food sites files plant docs sc_phyto_20190415_ppl_agenda.pdf _blank>bijeenkomst van Europese Commissie en experts van de lidstaten (SCoPAFF) vandaag (maandag 15 april) stond de procedurele verlenging van meer dan 30 pesticiden geagendeerd. De verlenging gebeurt zonder enig onderzoek of inhoudelijke onderbouwing omdat de Europese beoordelingsinstanties, waaronder EFSA, onderbezet zeggen te zijn. De eerder aangetoonde schadelijke eigenschappen van diverse pesticiden zijn zodanig dat een volledige wetenschappelijke herbeoordeling logischerwijs tot een verbod zou moeten leiden. Zo is van <link https: echa.europa.eu nl substance-information substanceinfo _blank>flumioxazine eerder vastgesteld dat het ongeboren kind en de vruchtbaarheid kan beschadigen en wordt <link https: echa.europa.eu et substance-information substanceinfo _blank>tebuconazole ervan verdacht het ongeboren kind te kunnen beschadigen. Deze stoffen zouden niet door een herbeoordelingstoets komen en zouden dan ook nooit verlengd mogen worden. Ook diverse andere bestrijdingsmiddelen staan op de lijst van <link https: eur-lex.europa.eu legal-content nl txt pdf _blank>‘candidates for substitution’ vanwege de toxiciteit en gebruik zou daarom zo snel mogelijk gestopt moeten worden. Dit betreft onder andere <link http: ec.europa.eu food plant pesticides eu-pesticides-database public _blank>dimethoate, <link http: ec.europa.eu food plant pesticides eu-pesticides-database public _blank>fenamiphos en <link http: ec.europa.eu food plant pesticides eu-pesticides-database public _blank>metribuzin.

De <link https: eur-lex.europa.eu legal-content nl txt html _blank>reden van automatische verlenging die gangbaar hierbij wordt gegeven is dat “de beoordeling van de stoffen is uitgesteld om redenen die de aanvragers niet verwijtbaar zijn.” Een verbod zou om die reden niet eerlijk naar de pesticideproducent zijn. foodwatch: “De omgekeerde wereld: producenten die al jaren pesticiden op de markt houden waarvan is vastgesteld dat ze gevaarlijk zijn, krijgen kennelijk een betere rechtspositie dan burgers.“

Parlement en consument buiten spel

Het Europees Parlement heeft in een resolutie <link http: www.europarl.europa.eu sides _blank>(punten 39 en 40) uitgesproken deze automatische verlengingen onaanvaardbaar te vinden, en een onmiddellijk verbod gevraagd op de groep omstreden pesticiden die zo schadelijk zijn dat ze niet voldoen aan de wettelijke veiligheidscriteria. De Europese Commissie legt in <link http: www.europarl.europa.eu doceo document e-8-2018-004417-asw_nl.html _blank>schriftelijke antwoorden op eerdere <link http: www.europarl.europa.eu doceo document e-8-2018-004417_nl.html _blank>vragen van het Europees Parlement de verantwoordelijkheid volledig bij de lidstaten neer, en zegt dat ze geen andere keuze heeft dan de goedkeuringen te verlengen in geval de veiligheidstoets niet heeft plaatsgevonden. foodwatch wijst erop dat bij een groot deel van de stoffen al reeds in 2015 de risico’s voor mens en milieu <link https: eur-lex.europa.eu legal-content nl txt pdf _blank>wettelijk zijn vastgesteld, en de wetgeving de mogelijkheid biedt om reeds verleende goedkeuring in te trekken wanneer de risico’s voor mens, dier en milieu onaanvaardbaar worden geacht. De sterk verouderde toelating van deze risicovolle pesticiden kan en moet dus gewoon ingetrokken worden.

Ook Nederlands parlement wil verzet

In december sprak een meerderheid van de Tweede Kamer zich ook al uit tegen soortgelijke verlengingen. Het parlement wil dat Nederland zich daartegen verzet. Een <link https: www.tweedekamer.nl kamerstukken _blank>motie werd gesteund door PvdDieren, GroenLinks, SP, PvdA, D66, Denk, 50Plus, FvD en de PVV. Minister Schouten (LNV) toonde zich in het debat dat aan de motie voorafging, juist een voorstander van de verlengingen.

Onderzoek foodwatch: omstreden pesticiden jarenlang verlengd

Bestrijdingsmiddelen die in de EU gebruikt mogen worden, moeten voor toelating beoordeeld worden op schadelijkheid. Volgens de wet moet elke stof vervolgens na de eerste tien jaar opnieuw beoordeeld worden om te kijken of volgens nieuwe wetenschappelijke inzichten de risico's van het bestrijdingsmiddel voor mens, dier en milieu nog acceptabel zijn. Regelmatig leidt dit tot een verbod. Uit <link https: www.foodwatch.org fileadmin foodwatch.nl onze_campagnes schadelijke_stoffen documents rapport_foodwatch_ten_minste_onhoudbaar_tot.pdf _blank>onderzoek van foodwatch blijkt dat deze herbeoordeling bij ruim tweehonderd pesticiden veel te laat komt. De oude goedkeuring wordt dan procedureel automatisch verlengd, tot wel vijf keer achter elkaar, zonder de voorgeschreven veiligheidstoets. Er zijn meerdere bestrijdingsmiddelen al sinds 2002 toegelaten zonder herbeoordeling.