Gifresten? Nee bedankt!

Dit is het probleem

Om ongewenste insecten, schimmels en plantenziekten snel en simpel te bestrijden, maken boeren en tuinders vaak gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Restanten van deze gifstoffen blijven achter op groente, fruit en granen, en kunnen ook schadelijk zijn voor de consument. Vanwege de huidige importregels komt het zelfs veel voor dat we in Nederland restanten van gifstoffen binnenkrijgen die al lang zijn verboden voor gebruik in EU-landbouw. Dit terwijl ze niet voor niets illegaal zijn, bijvoorbeeld omdat ze de hormoonhuishouding kunnen verstoren, kanker kunnen veroorzaken of kunnen leiden tot een verminderde vruchtbaarheid.

Er is wetgeving die bepaalt hoeveel residu er maximaal mag achterblijven op voedingsmiddelen, maar deze regels en bijbehorende rekenmethoden zijn volgens ons ontoereikend om de consument goed te beschermen. Zo wordt er geen rekening gehouden met stapeleffecten wanneer er residuen van allerlei verschillende soorten pesticiden op een product zijn achtergebleven.

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) heeft bovendien maar beperkte ruimte om op te treden bij mogelijke gezondheidsrisico’s en het lukt de instantie ook niet altijd om te handhaven bij werkelijke overtredingen.

Dit is de stand van zaken

Voor elk bestrijdingsmiddel wordt wettelijk bepaald hoeveel ervan aanwezig mag zijn op of in ons voedsel. Bij het vaststellen van deze maximale residu limiet (MRL) voor een bestrijdingsmiddel wordt rekening gehouden met de effecten van dit ene middel op de gezondheid van de consument.

Op veel groente en fruit zijn echter resten van veel verschillende bestrijdingsmiddelen tegelijk aanwezig. Hoewel al in 2005 Europees wettelijk is vastgelegd dat er een methode moet worden ontwikkeld om rekening te houden met de cumulatieve en synergistische effecten die deze combinatie van bestrijdingsmiddelen mogelijk kan hebben, is deze methode er nog niet.

Een aantal supermarkten heeft eisen gesteld over het maximaal aantal residuen dat er in vers fruit mag zitten. Op dit moment hanteren ALDI en LIDL een maximum van 5 bestrijdingsmiddelen op versproducten. In april 2023 heeft ALDI aangekondigd vanaf juli 2023 deze eisen door te zullen trekken naar gedroogd fruit, dus ook naar rozijnen', bij ingang van nieuwe inkoopcontracten.

Wat wil Foodwatch?

• Drastische hervorming van het Europese landbouwbeleid om pesticidenvrije landbouw in 2035 te realiseren. Lees hier meer over.
• Urgent voor de korte termijn: strengere wettelijke normen tegen gifcocktails om negatieve stapeleffecten te voorkomen. Zo lang de politiek het laat afweten moeten supermarkten hun verantwoordelijkheid nemen en eisen stellen via de inkoop.
• Transparantie van supermarkten over hun inkoopeisen richting telers om het pesticidengebruik af te bouwen en te verbannen.
• Een verbod op restanten van gifstoffen die illegaal zijn om te gebruiken in de EU-landbouw. Lees hier meer over op onze campagnepagina ‘de grote gifroute’.