Unilever & Co schorten voedsellogo op: ‘geen draagvlak’

Afbeelding: vergelijking industrielogo met het originele verkeerslichtsysteem

De bedrijven blijven het Evolved Nutrition Label wel op dranken zetten omdat in tegenstelling tot bij voedsel, bij dranken dezelfde normen gelden voor ENL als voor het meer geaccepteerde verkeerslichtsysteem.

"Of het nu gaat om nutri-score uit Frankrijk of het oorspronkelijke (niet het huidige afgezwakte) verkeerslicht uit het Verenigd Koninkrijk, het is van cruciaal belang dat we een systeem hebben dat is ontwikkeld door onafhankelijke deskundigen, dat op alle producten komt te staan en dat duidelijk is over de voedingswaarden van een product met behulp van een gekleurd label", aldus foodwatch.

Europese erkenning noodzakelijk
Erkenning van één betrouwbaar voedingslabel op Europees niveau is noodzakelijk. Aangezien de verplichting om voedingswaarden op het etiket te vermelden in de hele EU op uniforme wijze is geregeld, kunnen de lidstaten nu alleen op vrijwillige basis aanvullende, op kleur gebaseerde etiketteringsmodellen invoeren. Bij vrijwillige invoering zullen naar verwachting voedingsproducenten van gezonde producten gaan pronken met hun goede score maar producenten van ongezonde producten ervoor kiezen consumenten niet te waarschuwen voor de grote hoeveelheden suiker, vet en zout in hun producten. Het is dus niet alleen belangrijk om een goed betrouwbaar label te kiezen maar tevens om dit Europees erkend te krijgen zodat het verplicht kan worden aan fabrikanten.

Nutri-score en Britse verkeerslichtlabel
Frankrijk, België en Spanje kiezen voor het zogenaamde nutri-score model dat gebaseerd is op een in Frankrijk door wetenschappers gecreëerd systeem. Het model is vorig jaar - op vrijwillige basis - door de Franse overheid geïntroduceerd en is al door veel bedrijven overgenomen. Nutri-score is ontwikkeld door wetenschappers en voert een algehele beoordeling uit van het voedingsprofiel van een product door gunstige (bv fruit, groente en vezels) en ongunstige voedingscomponenten (bv suiker, verzadigd vet en zout) te scoren en deze vervolgens in een eindconclusie over de algemene gezondheid van het product te presenteren. Het resultaat wordt weergegeven met een kleurenschaal van vijf niveaus, die ook met de letters A-E wordt geaccentueerd. Een product met een gunstig, evenwichtig voedingsprofiel krijgt dus een groene beoordeling en de letter A, een zeer ongezond product, een rode beoordeling en de letter E.

Het nutri-score model wijkt af van het stoplichtmodel dat de Britse gezondheidsdienst FSA in 2007 ontwikkelde. Dit "originele verkeerslicht" toont niet één kleurenschaal, maar vier aparte voor de ingrediënten vet, verzadigd vet, suiker, zout. Helaas zijn de criteria van het originele Britse voedingslabel later in een compromis met de voedingsindustrie afgezwakt. In een grote vergelijkende test door de Franse regering, bleken beide systemen ertoe te leiden dat mensen gezonder gingen winkelen. foodwatch zou de invoering van zowel het Britse label met de originele criteria (dus niet het afgezwakte model), net als het Franse model ondersteunen. Beide modellen stellen consumenten in staat om de voedingskwaliteit van producten in een oogopslag te vergelijken.

Besluit volgt week na publieke oproep foodwatch aan Unilever

Unilever, Coca-Cola, Nestlé, PepsiCo en Mondelēz stoppen voorlopig met het doordrukken van hun eigen bedachte voedsellogo ‘Evolved Nutrition Label’ (ENL). Het zou in Nederland de opvolger moeten worden van het Vinkje, als het aan deze bedrijven lag. foodwatch en anderen hadden al felle kritiek op het industrie-logo omdat het kleurenlogo zelfs niet rood kleurde voor een teveel aan suiker of vet bij een ontegenzeggelijk ongezond product als Nutella (producent Ferrero). foodwatch voerde om die reden campagne tegen het slappe industrie-logo. Vorige week nog publiceerde foodwatch een open brief aan Unilever topman Paul Polman met de oproep te stoppen met het logo. foodwatch vindt het besluit om met het logo te stoppen de enige juiste keuze: “Het kabinet had al aangegeven dat het oude voedsellogo ‘Vinkje’ ten onder was gegaan door gebrek aan vertrouwen omdat het een logo van de voedselindustrie was. Hoe naïef is het dan om opnieuw te proberen een dergelijk industrielogo door te drukken.” De bedrijven blijven de kleurcode wel op dranken zetten.

foodwatch deed in augustus een oproep aan staatssecretaris Blokhuis van VWS om snel tot een standpunt over een nieuw onafhankelijk voedingslabel te komen dat het Vinkje op voedseletiketten moet vervangen. Het voedingslabel nutri-score is daarbij - naast het originele Britse verkeerslichtsysteem (dus niet het huidige systeem dat werd afgezwakt door de industrie) - een goede kandidaat en zou aan fabrikanten moeten worden opgelegd om op al hun voedseletiketten te vermelden. foodwatch deed de oproep na aanleiding van de steun die het Franse voedingslabel nutri-score in augustus kreeg van het Belgische kabinet. Dit heldere logo, dat een gezonde keus makkelijker moet maken, staat al langer in Frankrijk op producten. Recent is ook in België en Spanje besloten dit logo te gaan gebruiken. foodwatch waarschuwde staatssecretaris Blokhuis al meermalen niet te zwichten voor de krachtige lobby van Coca-Cola, Unilever & Co voor hun schijnoplossing ‘Evolved Nutrition Label’. Bij dit label met zeer zwakke criteria zou zelfs een product als Nutella nog geen rode waarschuwingskleur krijgen, terwijl het voor meer dan 80% uit suiker en vet bestaat. In april gaf het kabinet nog aan: “Eventuele introductie van een nieuw logo zal de staatssecretaris van VWS in de komende periode onderzoeken.” Naar verluid wil het kabinet een nieuw logo in 2020 invoeren.

Lobby voedingsgiganten voor eigen misleidende voedingslabel
foodwatch is faliekant tegen de door de industrie zelf ontwikkelde etiketteringsmodellen. De vijf grootste voedingsmiddelenbedrijven Coca-Cola, Mondelēz, Nestlé, PepsiCo en Unilever wilden een eigen stoplichtsysteem introduceren op basis van portiegroottes en lobbyden daar in Brussel flink voor. De criteria voor het label zijn zo zwak dat zelfs een product als Nutella (producent Ferrero doet overigens niet mee met dit initiatief), dat voor meer dan 80% uit suiker en vet bestaat, geen enkel rood waarschuwingsteken zou krijgen bij toepassing van de criteria. De voorganger van staatssecretaris Blokhuis, oud minister Schippers, gaf eerder al aan: “Een in het maatschappelijke debat veelgehoord bezwaar tegen het Vinkje was het feit dat het logo ‘van de industrie’ was. Een toekomstig logo zal anders georganiseerd moeten zijn om voldoende draagvlak te hebben”