Uit ons nieuwe rapport blijkt dat Europa een landbouwfavoriet heeft: granen. Op een oppervlakte van 52 miljoen hectaren, ongeveer zo groot als heel Frankrijk, verbouwen Europese boeren granen, zoals tarwe en rogge. En hierbij worden heel veel pesticiden gebruikt. Het rapport laat zien dat dit via residuen van gifstoffen, zoals glyfosaat, ook weer op ons bord terugkomt. Broodnodig om dit te stoppen! Foodwatch wijst hiervoor naar supermarkten om hun inkoopmacht in te zetten.
Regelmatige gifdouche
Van alle landbouwgrond in Europa is de helft bezet door granenteelt. Dit is een immens landoppervlakte dat gelijk staat aan bijna de hele grootte van het land Frankrijk. In voetbalvelden uitgedrukt: maarliefst 81 miljoen voetbalvelden vol graan!
Daarbij komt dat het verbouwen van granen geen schone industrie is. Tijdens de groei kunnen granen wel 4 tot 6 keer rekenen op een behandeling met pesticiden. Dit betekent dus regelmatige vervuiling van hele lappen grond.
Graanteelt grote vervuiler
In sommige landen zorgt de graanteelt voor een groot deel van het totaal aan pesticidengebruik. Zo wordt in Frankrijk ongeveer 50 procent van alle pesticiden gebruikt op graanvelden. In Duitsland gaat het om 45 procent van het pesticidengebruik dat uitsluitend naar tarwe- en gerstteelt gaat. In Nederland worden er amper granen verbouwd, maar natuurlijk liggen de winkels wel vol met graanproducten die met flink veel gif zijn geproduceerd. Het uitgebreide gebruik van pesticiden, vooral in graanproducten, vormt een bedreiging voor de biodiversiteit en bodemkwaliteit.
Residuen op ons bord
Uit ons onderzoek blijkt dat resten van deze bestrijdingsmiddelen bij de consument terecht komen. Een derde van alle geanalyseerde graanproducten in Europa bevat namelijk residuen van bestrijdingsmiddelen. 37% van de geteste producten bevat ten minste één bestrijdingsmiddel, waarbij in totaal 65 verschillende bestrijdingsmiddelen zijn geïdentificeerd. De prevalentie van bestrijdingsmiddelenresiduen varieert sterk, van minder dan 10% in monsters van emmerkorrels en rogge tot bijna 90% in tarwe.
Supermarkten verantwoordelijk
Supermarkten doen graag mooie beloften over het milieu, maar veel van hun producten - van brood tot boterkoek - worden gemaakt met behulp van enorme hoeveelheden schadelijke bestrijdingsmiddelen zoals glyfosaat.
Uit het onderzoek onder 20 retailers in Duitsland, Frankrijk en Nederland blijkt dat supermarkten vaak wel een aanbod hebben van producten met een certificaat of label voor minder pesticidengebruik en dat er vaak een speciale focus ligt op het verminderen van residuen op groente en fruit. Maar geen van de onderzochte retailers heeft een concrete en inzichtelijke inkoopstrategie om via het hele assortiment de vervuiling in de graanindustrie aan te pakken.
>> lees hier meer over de resultaten van de Nederlandse supermarkten
E-mailactie voor gifvrije graanteelt
Dit moet veranderen. Daarom starten we een internationale online petitie om winkeliers als Albert Heijn, Carrefour, Aldi en Lidl aan te sporen om hun winkels te vullen met producten waarvoor geen gif is gebruikt en om hierbij prioriteit te geven aan de verduurzaming van graanproductie. Wij eisen van supermarkten:
- Vul de schappen met producten die zonder gif zijn gemaakt.
- Ontwikkel hiervoor een concrete (inkoop)strategie met prioriteit voor graanproducten. Betrek het hele assortiment, van huismerk tot A-merk.
- Geef consumenten inzicht in de voortgang. Rapporteer over ontwikkelingen in het assortiment. Deel cijfers van pestidicidengebruik bij de teelt.
Meer weten over onze plannen?
Foodwatch pleit voor landbouw zonder pesticiden, met een preventieve aanpak van plagen en ziektes op het veld door ruimte te geven aan biodiversiteit en natuurlijke ecosystemen. Daarvoor moet het Europese en nationale landbouwbeleid fundamenteel herzien worden, gericht op het stimuleren van gifvrij boeren en het zwaar beprijzen van pesticidengebruik. Je vindt hier alles over op onze campagnepagina ‘Naar gifvrije landbouw’.
Onze onderzoeken en artikelen:
- 2023 onderzoek naar granen
- 'The Dark Side of Grain' [PDF in Engels]
- Samenvatting in het Nederlands [PDF]
- Nieuwsartikel 'Supermarkten nog geen strategie voor gifvrije graanteelt'
- Campagnepagina 'Actie voor gifvrije graanvelden'
