Het is een grof schandaal: grote mineraalwatermerken hebben jarenlang gefraudeerd en miljoenen Europese consumenten misleid. De bedrijven, waaronder Vittel, Perrier en Cristaline, hebben verontreinigd mineraalwater gedesinfecteerd met illegale methodes, zoals UV- of koolstoffilters. Foodwatch is naar de rechter gestapt en wil de onderste steen boven in dit fraudeschandaal.
De watermerken van onder andere Nestlé en Sources Alma hebben behandeld kraanwater verkocht als mineraalwater. Dit nieuwe schandaal bewijst eens te meer dat grote voedselbedrijven zich ongestraft ver boven de wet wanen!
Als het etiket zegt mineraalwater, dan verwacht je dat toch?
Vooropgesteld: in Nederland hebben we - vooralsnog - enorm veel geluk met de kwaliteit van ons leidingwater als je dit vergelijkt met andere landen. Daarom kun je vraagtekens zetten of het vanuit het oogpunt van ethiek en ecologie nodig is om ergens mineraalwater te bottelen om dat vervolgens met vrachtwagens naar onder meer Nederland te verslepen. Zeker als je weet dat van al het water dat er op aarde is, er slechts 3% zoetwater is.
Er zijn consumenten die om welke reden dan ook liever mineraalwater kopen. Mineraalwater is onbehandeld, wordt van grote dieptes opgepompt, en wordt vervolgens direct aan de bron gebotteld. Omdat het niet wordt behandeld behoudt het de natuurlijke samenstelling. Als consument ga je er dan dus van uit dat als je natuurlijk mineraalwater koopt, dat je dit dan ook daadwerkelijk krijgt. Zeker als je de prijzen ziet die fabrikanten en verkopers ervoor vragen…
Het blauwe goud (zeker voor fabrikanten)
Als je een flesje Vittel, Perrier of een ander merk mineraalwater in de supermarkt of onderweg op het station koopt, dan is dat heel duur water. Je betaalt voor 1 liter mineraalwater tussen de 0,50 euro (in de supermarkt) en tot ver boven de 6 euro (bij ‘to go’). Ter vergelijking: 1 liter kraanwater kost in Nederlandongeveer 0,001 euro.
Franse media (Le Monde en Radio France) hebben onthuld dat Vittel en Perrier en andere merken in Frankrijk behandeld of gezuiverd bronwater bevatten in plaats van mineraalwater. Dit was bij een derde van alle onderzochte watermerken het geval. Nestlé en andere grote fabrikanten hebben pesticiden en bacteriën uit het water gefilterd, zodat er geen gezondheidsgevaar zou kunnen ontstaan. Maar bronwater dat kunstmatig is gezuiverd mag geen natuurlijk mineraalwater meer heten. Daar zijn duidelijke regels over gemaakt in Brussel. De fabrikanten hebben hun behandelde waters doodleuk geëtiketteerd als ‘bronwater’ en ’natuurlijk mineraalwater’ en dit verkocht door heel Europa. Mogelijk zelfs in Nederland! Mega brutaal en dus ook heel erg winstgevend.
Een aantal jaren terug heeft de Keuringsdienst van Waarde (link opent een video op YouTube) aandacht besteed aan Nederlands bron- en mineraalwater. Wist je dat Bar-le-Duc en Sourcy uit dezelfde diepliggende waterlagen komen als het leidingwater in Utrecht?
Waterbronnen raken uitgeput
De reden achter deze fraudezaak? De mineraalwaterproducenten kunnen niet langer voldoen aan de vraag naar hun ‘zuivere’ waters. Nestlé wordt al langer bekritiseerd omdat het met hun wateractiviteiten het grondwater van hele gemeenschappen drooglegt. Nu heeft de fabrikant zelf geen goed water meer. Milieuvervuiling en klimaatverandering zijn de voornaamste oorzaken hiervan. Veel bronnen kunnen niet langer genoeg zuiver mineraalwater leveren om de miljoenen plastic flessen te vullen die onze markten overspoelen.
De Franse autoriteiten wisten trouwens al sinds medio 2021 van deze grootschalige fraude. Maar ze hielden de hand boven het hoofd van de fabrikanten. Ze hebben de autoriteiten niet ingelicht, zodat die andere landen zou kunnen waarschuwen. Inmiddels worden er in het Europese Parlement vragen gesteld hoe en waarom dit heeft kunnen gebeuren.
Nestlé flest de boel al tientallen jaren
Uit nieuw media-onderzoek in Frankrijk (let op: artikel achter link is in het Frans) blijkt dat Neslté al sinds de jaren '90 vervuild water filtert met behulp van illegale methoden en het nog steeds verkoopt als “natuurlijk mineraalwater”, zonder de consumenten te informeren. Alleen al in de afgelopen 15 jaar bedraagt de fraude in totaal 3 miljard euro, zo meldt het onafhankelijke Franse onderzoeksplatform Mediapart.
Wij hebben de Franse autoriteiten opgeroepen om onmiddelijk juridische consequenties te verbinden aan deze fraudezaak. In februari hebben onze Franse collega's al een rechtszaak aan tegen Nestlé en mineraalwaterproducent Sources Alma aangespannen. Binnenkort wil de Europese Commissie haar onderzoeksrapport over de acties van de Franse autoriteiten in de zaak publiceren.
Schandaal na schandaal na schandaal
Of het nu gaat om gesjoemel met paardenvlees, giftig ethyleenoxide in sesamzaad, ziekmakende salmonella in Ferrero-chocolade, geïmporteerde honing die is aangelengd met suikersiroop… Voedselschandalen vergen voortdurend onze aandacht, uitgebreid onderzoek en soms complexe juridische procedures. In dit mineraalwaterschandaal is het niet anders. Als nationale en Europese overheden niet ingrijpen, dan moeten we het zelf maar doen.
Het team van Foodwatch Frankrijk voor het Tribunal Judiciaire in Parijs in februari 2024
Daarom gaat Foodwatch in Frankrijk de juridische strijd aan met Nestlé & Co. In februari hebben onze Franse collega’s een rechtszaak aangespannen tegen de bedrijven in bij de rechtbank in Parijs. Het wordt een zware strijd. We nemen het op tegen Nestlé, een van de grootste voedselbedrijven ter wereld. Als kleine consumentenorganisatie durven we dit alleen omdat we weten dat er vele tienduizenden consumenten in heel Europa achter ons staan! Deze schandalige fraudepraktijken moeten stoppen!
Terugverdientijd boete? 99 minuten
Onlangs heeft een lokale rechtbank in het Franse Epinal (waar ook de waterfabrieken van Nestlé staan) de gerechtelijke procedure gestopt - in ruil voor een boete van 2 miljoen euro (link opent Duits artikel) voor Nestlé. Dat is natuurlijk een belachelijk laag bedrag voor zo’n giga-onderneming. Nestlé heeft in 2023 een winst geboekt van omgerekend 10,6 miljard euro (linkt opent Duits artikel). Het bedrijf heeft daarvoor slechts 99 minuten nodig om de boete terug te verdienen. In de vele jaren dat fraude gaande is geweest heeft Nestlé meer dan 18 miljard flessen ‘natuurlijk mineraalwater’ verkocht. Dit leverde ze 3 miljard euro op (link opent Frans artikel). Die boete heeft absouut geen afschrikkende werking!
Handje contantje van Nestlé? Nee, dank u
En ook nog schandalig: de Franse rechtbank heeft Foodwatch en andere klagers een schadevergoeding aangeboden. Als wij in ruil daarvoor de procedure zouden staken. Dat hebben we natuurlijk geweigerd (link opent Frans artikel). Integendeel: we blijven deze zaak volgen en hebben al nieuwe gerechtelijke stappen ondernomen! Wij zijn niet te koop.
Ditmaal opnieuw bij de rechtbank in Parijs. Zowel tegen Nestlé als tegen de Sources Alma groep, die Cristaline produceert, het meest verkochte flessenwater in Frankrijk. Nestlé heeft tegen de wettelijke voorschirften in verontreinigd mineraalwater gedesinfecteerd met illegale methoden, zoals UV- of koolstoffilters. Sources Alma heeft zonder het te melden kooldioxide toegevoegd of gebruikte ijzersulfaat, ook beiden verboden waterbehandelingen.
We hebben nog genoeg op ons bord: steun ons!
Foodwatch is een 100% onafhankelijke organisatie die elke overheidsfinanciering of donaties van bedrijven weigert. Zo voorkomen we belangenconflicten! Het zijn jullie donaties die onze vrijheid van meningsuiting en acties garanderen om te onderzoeken, alarm te slaan en dingen in beweging te krijgen. Samen maken we een harde vuist. Hartelijk dank voor je steun!
