Het ongemerkt verlagen van het visgehalte in Albert Heijn Lekkerbekjes van 75% naar 55% koolvis en het dikker maken van de korst zorgt ervoor dat consumenten minder vis voor hun geld krijgen, terwijl ze denken een volwaardig product te kopen. Dit is misleidend, omdat de focus op een dikkere korst de afname van vis in het product verbergt, waardoor klanten een verkeerde indruk krijgen van de kwaliteit en waarde.
Eerder dit jaar bracht ook de Consumentenbond dit geval van beknibbelflatie aan het licht. Tegenover de bond reageerde Albert Heijn met: "Het recept is vervangen door een receptuur die door consumenten als significant beter beoordeeld werd. Het is nu krokanter door een dikkere coating, waardoor deze lekkerbekjes in verhouding minder vis bevatten." Het is bij ons nog nooit eerder voorgekomen, dat we bij Foodwatch klachten hebben gehad, dat een product te veel vis of vlees bevatte. Alsof mensen graag minder vis willen, wanneer ze vis kopen. Als je aan een lekkerbekje denkt, dan denk je toch hoofdzakelijk aan vis.
In 2019 bevatten deze AH Lekkerbekjes nog 75% koolvis. De verpakking telde 3 stuks van 100 gram, in totaal 300 gram. Een verpakking kostte op 4 maart 2021 (de meest oude prijs die wij hebben kunnen achterhalen) 2,05 euro. Dat was 6,83 euro per kilo. In oktober 2024 zit er 55% koolvis in het product en betaal je voor 3 stuks van 100 gram 2,99 euro. Daarbij hoort een kiloprijs van 9,97 euro. Dus nog altijd minder vis en een dikkere paneerkorst. Voor een (inmiddels) hogere prijs, krijg je (nog altijd) minder vis.
UPDATE 26 NOVEMBER - REACTIE ALBERT HEIJN
"Ruim 5 jaar geleden kwam uit onderzoek onder consumenten naar voren dat ons Lekkerbekje onvoldoende krokant werd beoordeeld omdat het paneerlaagje te dun was. Op basis van dit consumentenonderzoek hebben we de receptuur aangepast en werd ons Lekkerbekje als beste getest in 2019. Sinds die tijd biedt Albert Heijn klanten dit Lekkerbekje dat, als je kijkt naar de hoeveelheid vis en de kosten per 100 gram vis, identiek is aan het aanbod van onze collega-retailers. Na introductie van de nieuwe receptuur is de consumentenprijs overigens 2,5 jaar gelijk gebleven. Het prijsverschil waar Foodwatch aan refereert is daarna ontstaan, onder meer als gevolg van stijgende grondstofprijzen en inflatie."
Gouden Windei in teken van krimpflatie en beknibbelflatie
Het is het 15e jaar dat de Gouden Windei-verkiezing plaatsvindt. Dit jaar richt onze verkiezing om het meest misleidende voedingsmiddel in de supermarkt zich op producten die zich schuldig maken aan krimpflatie en beknibbelflatie. Deze misleidende trucs worden gebruikt door fabrikanten om dezelfde of een hogere prijs te vragen voor minder inhoud en/of een slechtere kwaliteit, waardoor consumenten minder krijgen zonder het te merken. Door dit soort gevoelsmatige misleiding aan de kaak te stellen, willen we eerlijkheid in de supermarkt bevorderen en fabrikanten aansporen om transparanter te zijn. Wij hebben ons over alle inzendingen van het afgelopen jaar gebogen en 7 kanshebbers geselecteerd voor het meest misleidende voedselproduct van het jaar. Op welk product stem jij?
Over krimpflatie en beknibbelflatie
Krimpflatie en beknibbelflatie zijn gevoelsmatig misleidend voor consumenten omdat deze praktijken subtiele en soms zeer aanzienlijke prijsstijgingen verbergen. Bij krimpflatie wordt de hoeveelheid van een product verminderd terwijl de prijs per product gelijk blijft of misschien iets kan dalen. Maar de kiloprijs stijgt in verreweg de meeste gevallen aanzienlijk. Bij beknibbelflatie gaat de kwaliteit van de samenstelling van een product achteruit zonder dat dit duidelijk gecommuniceerd wordt. Relatief dure ingrediënten worden vervangen door goedkopere alternatieven.
De praktijken van krimpflatie en beknibbelflatie worden vaak toegepast op basisproducten zoals voedsel, waar consumenten minder gevoeliger zijn voor prijswijzigingen. Immers, iedereen moet iedere dag eten en drinken. Krimpflatie en beknibbelflatie zijn vanuit consumentenpsychologisch oogpunt bedrieglijk, omdat het vertrouwen in merken kan aantasten wanneer consumenten uiteindelijk de veranderingen wel opmerken. Vaak gebeurt dit thuis, wanneer de houder voor bijvoorbeeld beschuiten ineens niet meer tot de rand is gevuld. Of wanneer een verpakking minder lang meegaat dan gebruikelijk. Dit ondermijnt de transparantie die essentieel is voor eerlijke marktwerking, waarbij consumenten volledige informatie nodig hebben om weloverwogen keuzes te maken.
Beide trucs zijn zeer lastig om te ontdekken, want vaak zijn oude verpakkingen en kassabonnetjes al weggegooid. Oude prijzen en ingredientenlijsten zijn hierdoor lastig te achterhalen. Soms kan het zelfs jaren duren voordat een geval pas aan het licht komt.
