Winnaar 2017
Jumbo Goudeerlijk boerenmaisbrood is gekozen tot het meest misleidende product van 2017 en wint daarmee het Gouden Windei van foodwatch. 31% van de 15 duizend mensen die hebben meegedaan aan de publieksverkiezing voor het Gouden Windei 2017 kozen het maisbrood als meest misleidend van de zeven genomineerde voedingsproducten. Het zelfbenoemde ‘goudeerlijke’ maisbrood is door Jumbo gebakken zónder maismeel. Het heeft alleen wat maisstukjes ter decoratie en krijgt een maisachtig geel kleurtje door toevoeging van kurkuma. Tweede in de windei-verkiezing (21% van de stemmen) is de kalfsleverworst zonder kalfslever van Aldi geworden. Aldi heeft toegezegd de kalfsleverworst aan te gaan passen: het varkensvlees wordt vervangen door kalfslever met één Beter Leven ster van de Dierenbescherming. In totaal gaven zes van de zeven genomineerden aan dat hun product al is, of nog wordt, aangepast. Alleen Jumbo hield voet bij stuk en dat werd duidelijk niet gewaardeerd door de stemmers.
De achtste Gouden Windei verkiezing trok net als voorafgaande jaren duizenden consumenten. Bij elkaar stemden 15 duizend mensen op één van de zeven genomineerden. Elk jaar zijn er wel kandidaten die hun product of etiket beloven aan te passen na nominatie. Dit jaar beloven zelfs zes van de zeven kandidaten beterschap: Aldi haalt het varkensvlees uit haar kalfsleverworst en vervangt die door kalfslever met één Beter Leven ster. Tevens vervangt Aldi het met water verdunde ‘citroenconcentraat’ voor echt citroensap. Unilever belooft het suikergehalte in haar mierzoete ketjap manis goud te halveren. Albert Heijn haalt ‘vezelrijk’ uit de naam voor haar minst vezelrijke ‘Muesli vezelrijk’. Innocent had de verpakking van haar Superjuice recent al aangepast, nominatie voor het Gouden Windei en de aanpassing hadden elkaar gekruist. In de naam staat nu het hoofdingrediënt appel als eerste genoemd. Lidl zei dat sprake was van een etiketfout in de ingrediëntenlijst van haar volkoren eierkoeken met slechts 6% volkorenmeel. Er zou 35% volkorenmeel in de koeken zitten. Ze past het etiket aan. Alleen Jumbo past haar product of etiket niet aan.
foodwatch hield de kandidaten die toezeggingen deden wel in de verkiezing, omdat de verkiezing gaat over producten die consumenten in 2017 hebben misleid. Wel heeft foodwatch de toezeggingen in de verkiezing vermeld zodat stemmers hiermee desgewenst rekening konden houden.
Los van deze succesjes, heeft de verkiezing vooral een preventief effect: bedrijven willen niet genomineerd worden en al helemaal niet winnen en passen ze dus wat beter op met de misleidende praatjes rond hun producten. Desondanks zijn er nog vele misleidende producten in supermarkten te vinden.
In 2016 won Healthy People Blauwe bosbes en framboos. In 2015 wonnen de gesuikerde cranberries van Albert Heijn. Het jaar ervoor won Capri-Sun Multivitamin van Coca-Cola de omstreden prijs. In 2013 won Natrena Stevia Kristalpoeder van Douwe Egberts. Unilever won de prijs twee maal: in 2012 met Becel pro-activ en in 2011 met Blue Band Goede Start Witbrood. Danone ontving het Windei in 2010 met het product Actimel.
Winnaar Jumbo Goudeerlijk maisbrood
Jumbo Goudeerlijk boerenmais wordt geheel gebakken van tarwemeel, en gedecoreerd met 3% gepofte mais en 2% maisgries. Om toch de suggestie van maisbrood te geven, wordt het brood geel gekleurd met kurkuma. Volgens Jumbo echter “is de aanname dat maisbrood van maïsmeel gemaakt zou moeten zijn, niet juist. Wij gebruiken geen maismeel, omdat dit de bakkwaliteit niet ten goede komt.” Dit liet zij foodwatch weten. Jumbo is niet de enige die maisbrood zonder maismeel maakt. Veel maisbrood wordt gebakken met een deel maismeel of helemaal geen maismeel. Maar Jumbo is wel de enige die het misleidende brood vervolgens als ‘goudeerlijk’ verkoopt. In de kleine lettertjes staat de warenwettelijke naam voor dergelijk brood vermeld: witbrood met mais. “Onze Goudeerlijk bakkers hebben een selectie gemaakt van de beste granen en hebben het brood bereid zonder onnodige toevoegingen,” stelt Jumbo op haar website ronkend. Kennelijk wordt bij Jumbo maismeel in maisbrood als onnodige toevoeging beschouwd.
Meer informatie over Jumbo goudeerlijk boerenmais >>
De andere kandidaten
Meer informatie over Lidl Volkoren scharreleierkoeken >>
Grootschalige misleiding
foodwatch organiseert sinds 2010 jaarlijks de Gouden Windei verkiezing om de problematiek van grootschalige misleiding in de supermarkt zichtbaar te maken voor het grote publiek. Daarnaast voert foodwatch campagne richting de overheid want de huidige etiketteringsregels staan veel vormen van misleiding nu gewoon toe. foodwatch vindt het hoog tijd dat de overheid in actie komt en strengere regels stelt en deze ook daadwerkelijk handhaaft.